Γράφει ο Δημ. Γιακοβής
Στις αρχές της δεκαετίας του ’90 στην Θεσσαλία με την αγροτική οικονομία να είναι στην κορυφή στις εκτατικές καλλιέργειες κυρίως με το βαμβάκι, με τα πρώτα δείγματα εξάντλησης των υδατικών αποθεμάτων να είναι ανησυχητικές με την ταπείνωση του υδροφόρου, ξεκίνησε η προσπάθεια εξεύρεσης υδάτινων πόρων, συζήτηση για εκτροπή του Αχελώου, κατασκευή φραγμάτων ταμίευσης, νέων γεωτρήσεων σε μεγαλύτερα βάθη. Ευτυχώς τότε κάποιοι ασχολήθηκαν σοβαρά με το θέμα της διαχείρισης του αγαθού με σύνεση και εφαρμόστηκε το σύστημα στάγδην άρδευσης που βοήθησε πολύ στην καλύτερη και οικονομικότερη άρδευση.
Τότε το Υπουργείο Γεωργίας, αντί να ασχοληθεί σοβαρά με τα φράγματα στα ορεινά και την δημιουργία αποθεμάτων νερού εφαρμόζοντας ένα πελατειακό πρόγραμμα των ΘΥΡΟΦΡΑΓΜΑΤΩΝ – Ρουφρακτων (σχετικά φτηνό) άρχισε την κατασκευή πολλών Έργων με μοναδικό σκοπό την ικανοποίηση των αγροτών κατασκευάζοντας ακόμη και μέσα σε οικισμούς (όπως στην Επαρχία Φαρσάλων, ΕΥΥΔΡΙΟ, ΠΥΡΓΑΚΙΑ κλπ ) στην περιοχή της Καρδίτσας, Τρικάλων και Λάρισας. Τα παραπάνω «φτηνά» σχετικά έργα αποδείχτηκαν καταστροφικά στην αντιπλημμυρική προστασία με αποκορύφωση τον Σεπτέμβριο του 2023 (Φαινόμενο ΝΤΑΝΙΕΛ) να προκαλέσει το μεγαλύτερο πλημμυρικό φαινόμενο του Αιώνα.
Εκεί που είχαμε ταυτίσει τον Πηνειό να κινείται «χορεύει Συρτάκι» (ευθεία γραμμή από Δυτικά προς Ανατολικά με κατάληξη στο Αιγαίο, ξαφνικά ο Μεθυσμένος Εννιπέας χόρεψε ζεϊμπέκικο και έριξε στροφή (με κίνηση από Ανατολικά (Ανάβρα, Αλμυρού, Σκοπιά, Φάρσαλα, Παλαμά, Πηνειό, Γυρτώνη, Κάρλα, κλείνοντας τον κύκλο) και έκανε γυαλιά καρφιά το «μαγαζί».
Τα αιωνόβια Πλατάνια στην κοίτη και τα πρανή από το ορεινό τμήμα του Ενιπέα από την Ανάβρα (ΓΟΥΡΑ) έως την Αμπελειά Φαρσάλων, «μεθυσμένα» βρέθηκαν στον κάμπο και ήταν αυτά κυρίως που μπλόκαραν στα μικρά ανοίγματα (μόλις 4 μέτρα) στις Πόρτες των Ρουφρακτων με το τραγικό αποτέλεσμα που όλοι γνωρίζουμε.
Είναι λάθος να λέμε ότι η μοναδική αιτία της Πλημμύρας είναι τα αναχώματα που δεν αντέξανε, όταν οι πολλές (παράνομες;;; Ιρλανδικές, πρόχειρα φράγματα κατά μήκος πολλών ρεμάτων και Η ΠΑΝΤΕΛΗΣ έλλειψη Ορεινής υδρονομίας, ανασχετικών φραγμάτων, καθαρισμός) γιγάντωσαν την καταστροφική μανία των ορμητικών νερών που βγάλανε όλον το θυμό τους στον κάμπο.
Οι Ρουφράκτες για να λειτουργούν σωστά πρέπει να έχουν σχετικά ΚΑΘΑΡΑ και ΗΡΕΜΑ νερά, και δυστυχώς τα αιωνόβια πλατάνια με τον τεράστιο, όγκο και το μεγάλο μήκος, έγιναν το μεγαλύτερο μέρος του προβλήματος.
Να προσθέσω κάτι σε αυτό το σημείο για ένα Εργο «Φάντασμα» το λεγόμενο εμπλουτισμός του καρστικού Υπέρεια – Ορφανά, αν λειτουργούσε σωστά μπορεί να είχε μετριάσει την ζημιά στην Υπέρεια αλλά και να δικαιώσει την προσπάθεια και τα χρήματα που δαπανήθηκαν σε αυτό το έργο. Κρίμα που δεν ασχολείται κανείς για την λύση του η οποία είναι και οικονομική και χρήσιμη, οι αρμόδιοι ας το ερευνήσουν λίγο.
Γνωρίζουμε πλέον καλά ότι οι πλημμύρες επιστρέψανε με τα καταστροφικά αποτελέσματα που ζήσαμε τα τελευταία χρόνια 2020 ΙΑΝΟΣ -2023 ΝΤΑΝΙΕΛ και δυστυχώς κανείς δεν μπορεί να βεβαιώσει ότι δεν θα ξαναγίνει, ειδικά αν θα έχουμε θερμό καλοκαίρι.
Οι λύσεις προφανώς είναι πολλές και οι προτάσεις που ακούμε, πολλές και διαφορετικές αλλά καταλήγουμε πάλι στην πελατειακή σχέση (δίπλα στο χωριό μου, στην δική μου περιοχή, να λύσω το πρόβλημά μου) με ότι αυτό συνεπάγεται για το τεράστιο πρόβλημα την καυτή πατάτα που έχουμε στα χέρια και πρέπει να κάνουμε το βέλτιστο, ρεαλιστικό και χρήσιμο για ΟΛΟΥΣ.
Με την πρόταση των Φραγμάτων και την δρομολόγηση της κατασκευής του 1ου Φράγματος στην ΣΚΟΠΙΑ Φαρσάλων από το 2021 δια στόματος Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη έγινε η αρχή βάζοντας προτεραιότητα το πιο Οικονομικό και παράλληλα Ωφέλιμο στην κατηγορία κόστους οφέλους με 57 εκατομμύρια για την κατασκευή του Φράγματος και μόλις 2,4 εκατομμύρια για τις απαλλοτριώσεις, το κατατάσσουν στην πρώτη γραμμή.
Εάν και πρέπει να ανοίξει η συζήτηση για την τόσο χρήσιμη μεταφορά νερού από τον Αχελώο στην Θεσσαλία, υποχρεωτικά πρέπει να κατασκευαστεί και το έργο στο Μουζάκι (σύμφωνα με την μελέτη της ELLECTROWATT από το 1972).
Είναι απολύτως επιβεβλημένη η μελέτη κόστους οφέλους για όλα τα Φράγματα της Θεσσαλίας για να γνωρίζουμε και τι ζητάμε με ρεαλισμό και προοπτική κατασκευής σε εύλογο διάστημα.
Διαφωνώ με το έργο της σήραγγας στην Κάρλα γιατί τα 250 εκατομμύρια και τα 3 χρόνια κατασκευής του έργου δεν βοηθάνε τους αγρότες της Θεσσαλίας, αν στο μέλλον υπάρχει οικονομική δυνατότητα ας το ξαναδεί η πολιτεία .
Τα Μεσαία- μικρά φράγματα διάσπαρτα στις ορεινές περιοχές θα αποδώσουν άμεσα αποτελέσματα και τα συμπληρωματικά αναχώματα να βοηθήσουν έτσι ώστε να μην ξαναζήσουμε καταστροφική πλημμύρα στην Θεσσαλία.
Σχετικά με την πρόταση μείωσης της καλλιέργειας βαμβακιού θεωρώ ότι είναι εσφαλμένη το σωστό είναι η ΑΛΛΑΓΗ τρόπου ΑΡΔΕΥΣΗΣ (σταγόνα, υποχρεωτική) δεν είναι τόσο Υδροβόρα η Καλλιέργεια Βαμβακιού ο τρόπος Αρδευσης είναι ΛΑΘΟΣ. Ειναι άδικο να πληρώσουν οι αγροτες για εκεινους που κατασπαταλησαν τους Υδατικούς πόρους με την φιλοσοφία του Τζάμπα – φτηνο νερό στα ανοιχτα καναλια χωρίς κοστος και χωρίς ευθυνη.
Με την ευχή να μην ξαναζήσουμε ποτέ ξανά καταστροφική πλημμύρα στη Θεσσαλία ας ενώσουμε τις δυνάμεις μας για το βέλτιστο, χρήσιμο και μεγιστοποιώντας το όφελος για τους αγρότες και την οικονομία της Θεσσαλίας επιλέγοντας το χρήσιμο για το Συνολο και όχι το χρησιμο για εμένα.
Δημήτρης Ελ. Γιακοβής
Αρχιτέκτων Μηχανικός
Πρόεδρος ΔΗΜ.Τ.Ο. Φαρσάλων- Νέας Δημοκρατίας