Το χτίσαμε το αφορολόγητο με e-αποδείξεις; (Οδηγός για τις ηλεκτρονικές αποδείξεις)

Γράφει ο Eumilos.

Των φρονίμων τα παιδιά πριν πεινάσουν… μαγειρεύουν! Ο Νοέμβριος  ήδη εικοσάρισε! Και ο Δεκέμβριος καταφτάνει… δεν θα προκάνουμε… Στένεψε ο χρόνος! Απομένουν μόνον ακόμη λιγότερες από 40 ημέρες … και μάλιστα μέσα σε  μια πρωτόγνωρη κατάσταση,  με covid19, πανδημία, την αγορά κλειστή  και γενικά σε lockdown.

Ήλθε η ώρα να κάνουμε ταμείο, πριν είναι αργά,  για να δούμε τι  e-αποδείξεις απαιτούνται; Και γενικά αν «πιάσαμε το όριο» που χρειαζόμαστε με βάση  το εισόδημα που θα δηλώσουμε για το έτος 2020;

Η ανάλυση αυτή θα βοηθήσει να θυμηθούμε τι ισχύει για φέτος, για τη δήλωση που θα υποβληθεί για τα εισοδήματα του 2020, από την άνοιξη του 2021 και μέχρι 30/6/21, ώστε  το προ-συμπληρωμένο επίμαχο κουτάκι (πεδίο) της δήλωσης να έχει το αναγκαίο ποσό, ώστε οι αγορές που   φροντίσαμε και κάναμε όλο τον χρόνο σε «πλαστικό χρήμα», δηλαδή με τις πιστωτικές και χρεωστικές κάρτες, με το e-baking κλπ, να είναι σε σύνολο τόσες,  ούτως ώστε, να μην  βρεθούμε προ δυσάρεστων εκπλήξεων με την εκτύπωση του επόμενου εκκαθαριστικού!!…

Εάν όλο το χρόνο ήμασταν επιμελείς και έχουμε «πιάσει» το απαιτούμενο όριο ή θα το προσεγγίζουμε μέχρι  το τέλος του έτους, κανένα πρόβλημα! Διαφορετικά, όπως είναι γνωστό, καραδοκεί «πέναλτι», κινδυνεύουμε  να  «τιμωρηθούμε»  και μάλιστα δεν είναι και λίγο,  αφού είναι 22% στη διαφορά που δεν μαζέψαμε! πράγμα που σημαίνει,  ότι εάν το ποσό των δαπανών που υπολείπεται,  είναι ποσό της τάξης  π.χ. των 3.000,00€, τότε η έξτρα επιβάρυνση φόρου θα είναι 3.000χ22%=660,00€!  Δεν είναι και λίγα…

Επίσης είναι γνωστό ότι η παθογένεια του Ελληνικού φορολογικού συστήματος είναι οι πολλές αλλαγές που νομοθετούνται κάθε χρόνο. Έτσι και φέτος υπάρχουν  σημαντικότατες αλλαγές,  σε σημείο που μπορεί να πει κανείς, ότι εφαρμόζεται νέος τρόπος μαζέματος ηλεκτρονικών αποδείξεων,  κάνει «ντεμπούτο» από 1/1/2020, και θα λέγαμε, χωρίς αυτό να θεωρείται ότι είναι   υπερβολή!! Και δεν γνωρίζουμε αν έχουν  γίνει κτήμα απ όλους τους φορολογούμενους..

Οι  φορολογικές αλλαγές είναι:

1. Αλλαγή στον συντελεστή συλλογής- Απαιτούμενο ποσό.

Ενώ τα προηγούμενα χρόνια ο συντελεστής, κλιμακώνονταν ανάλογα με το εισόδημα και υπήρχαν 3 συντελεστές, 10%, 15% και 20%, από 1/1/2020 εφαρμόζεται  ενιαίος μοναδικός  συντελεστής 30%.

Παράδειγμα 1ο . Για εισόδημα 10.000,00 απαιτούνται φέτος αποδείξεις 10.000,00χ30%=3.000,00, ενώ πέρσι για  10.000,00χ10%=1.000,00

Επίσης υπάρχει και το πλαφόν-όριο  μέχρι  20.000,00€ δαπανών,   που ισοδυναμεί για  εισόδημα έως 66.667,00€.

Παράδειγμα 2ο . Για εισόδημα 100.000,00 απαιτούνται  αποδείξεις 100.000,00χ30%=20.000,00, (περιορίζεται  δηλαδή στο ποσό των 20.000,00 και όχι το ποσό των 30.000,00).

2.Περισσότεροι φορολογούμενοι φέτος που είναι υπόχρεοι για συλλογή αποδείξεων .

Όλοι οι φορολογούμενοι, από την 1 Ιανουαρίου 2020, είναι υποχρεωμένοι  πλέον να συλλέγουν δαπάνες που έχουν εξοφληθεί με ηλεκτρονικά μέσα,  μισθωτοί, συνταξιούχοι,  αγρότες,   ελεύθεροι επαγγελματίες ή ατομικές επιχειρήσεις ή εισοδηματίες με εισόδημα από ενοίκια.   Ενώ τα προηγούμενα χρόνια  λοιπόν είχαν υποχρέωση συλλογής αποδείξεων μόνο οι μισθωτοί, συνταξιούχοι, και οι αγρότες, από 1/1/20 έχουν υποχρέωση όλοι, αφού προστέθηκαν οι έμποροι, επαγγελματίες, βιοτέχνες, κλπ, καθώς επίσης και όσοι εισπράττουν ενοίκια.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του νέου νόμου, προωθείται η διεύρυνση της χρήσης ηλεκτρονικών μέσων πληρωμής κατά τις αγορές αγαθών και υπηρεσιών, με σκοπό την μείωση της φοροδιαφυγής και την διεύρυνση της φορολογικής βάσης, για λόγους δημοσίου συμφέροντος. Οι δικαιούχοι εισοδημάτων από μισθωτή εργασία – συντάξεις, επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς και από ακίνητη περιουσία, θα πρέπει, προκειμένου να μην υπόκεινται σε συμπληρωματική φορολογία, να προβαίνουν σε συναλλαγές με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, ανάλογα με το ύψος του πραγματικού εισοδήματος τους.

Παράδειγμα 3ο   Φορολογούμενος με εισόδημα από σύνταξη 8.000,00,  ενοίκια 3.000,00, και αγροτικό εισόδημα 2.000,00,  χρειάζεται e-αποδείξεις 13.000,00χ30%=3.900,00 

3.Εισόδημα που υπολογίζεται ο συντελεστής.

Ενώ τα προηγούμενα χρόνια υπολογίζονταν το ποσό στο μεγαλύτερο ποσό από το δηλούμενο ή αυτό που προέκυπτε από τα τεκμήρια, από 1/1/20 υπολογίζεται πάνω στο πραγματικό εισόδημα.

Ο νέος νόμος φέτος ορίζει:  «…Το απαιτούμενο ποσό δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής για κάθε φορολογικό έτος ορίζεται σε ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%) του πραγματικού εισοδήματος που προέρχεται από μισθωτή εργασία – συντάξεις και επιχειρηματική δραστηριότητα και μέχρι είκοσι χιλιάδες (20.000) ευρώ δαπανών…».

Παράδειγμα 4ο . Φορολογούμενος με εισόδημα 5.000,00 και τεκμήρια, 12.000,00, πρέπει να συλλέξει ηλεκτρονικές αποδείξεις 5.000,00χ30%=1.500,00 και όχι για 12.000,00χ30%=3.600,00, όπως ίσχυε τα προηγούμενα χρόνια.

4.Ειδικές περιπτώσεις φορολογούμενων.

Από το νόμο προβλέπονται κατηγορίες φορολογουμένων ευάλωτων ομάδων,  για τις οποίες ορίζονται μικρότερα ποσά συλλογής e-αποδείξεων, ως παρακάτω:.

i. Στο  φορολογούμενο του οποίου έχει κατασχεθεί ο λογαριασμός, το όριο δαπανών περιορίζεται στις πέντε χιλιάδες ευρώ  (5.000€ ) δαπανών (σ.σ. εισόδημα έως 16.667,00 €).

ii. Σε περίπτωση που έχουν πραγματοποιηθεί δαπάνες από φορολογούμενους και οι οποίες αφορούν πληρωμές  α) φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων, β) ΕΝΦΙΑ, γ)  δανείων προς τις τράπεζες, καθώς επίσης και δ) ενοικίων και  υπερβαίνουν το 60% του πραγματικού εισοδήματος, το απαιτούμενο ποσοστό δαπανών,  περιορίζεται στο είκοσι τοις εκατό (20%).  Και σε κάθε περίπτωση με  την προϋπόθεση ότι οι ανωτέρω δαπάνες έχουν καταβληθεί με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής.

Παράδειγμα 5ο .  Φορολογούμενος με εισόδημα 12.000,00,  πλήρωσε  με ηλεκτρονικό τρόπο φόρο εισοδήματος=1.400,00, ΕΝΦΙΑ=600,00, ενοίκια Α΄ κατοικίας=3.000,00, δάνειο=2.500,00 σύνολο δαπανών 7.500,00. Επειδή οι δαπάνες είναι  7.500,00 και το 60% του  εισοδήματος είναι  12.000,00χ60%=7.200,00, και άρα  επειδή 7.500>7.200, χρειάζεται αποδείξεις 12.000,00χ20%=2.400,00 και όχι 12.000χ30%=3.600,00

 5.Ποιοι απαλλάσσονται από την συλλογή e-αποδείξεων

   Απαλλάσσονται από την υποχρέωση πραγματοποίησης δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και δεν απαιτείται να προσκομίσουν αποδείξεις –12- κατηγορίες φορολογουμένων:
(1) Φορολογούμενοι που ως το τέλος του εκάστοτε φορολογικού έτους έχουν συμπληρώσει το εβδομηκοστό (70ό) έτος της ηλικίας τους.
(2) Άτομα με ποσοστό αναπηρίας ογδόντα τοις εκατό (80%) και άνω.
(3) Όσοι βρίσκονται σε δικαστική συμπαράσταση.
(4) Οι φορολογικοί κάτοικοι αλλοδαπής, που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης στην Ελλάδα.
(5) Δημόσιοι λειτουργοί και δημόσιοι υπάλληλοι που υπηρετούν στην αλλοδαπή, καθώς και φορολογικοί κάτοικοι Ελλάδας που διαβιούν ή εργάζονται στην αλλοδαπή. Στην έννοια της αλλοδαπής περιλαμβάνονται τόσο οι χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή του Ε.Ο.Χ., όσο και οι τρίτες χώρες.
(6) Ανήλικοι που υποχρεούνται σε υποβολή δήλωσης φορολογίας εισοδήματος.
(7) Οι υπηρετούντες την υποχρεωτική στρατιωτική τους θητεία.
(8i) Φορολογούμενοι που κατοικούν μόνιμα σε χωριά με πληθυσμό έως 500 κατοίκους και σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων, σύμφωνα με την τελευταία απογραφή, εκτός αν πρόκειται για τουριστικούς τόπους. Ως τουριστικοί τόποι ορίζονται όσοι περιλαμβάνονται στο π.δ. 899/1976, όπως τροποποιήθηκε με το π.δ. 664/1977. (Η διάταξη αυτή θα βοηθήσει πολύ κόσμο που έχει την κατοικία  τους στα χωριά της επαρχίας μας).
(9) Οι φορολογούμενοι που είναι δικαιούχοι Κοινωνικού Εισοδήματος Αλληλεγγύης (ΚΕΑ).
(10)
Οι φορολογούμενοι που βρίσκονται σε κατάσταση μακροχρόνιας νοσηλείας (πέραν των έξι (6) μηνών).
(11) Όσοι διαμένουν σε οίκο ευγηρίας και σε ψυχιατρικό κατάστημα.
(12) Οι φυλακισμένοι.
Σημείωση. Οι ανωτέρω κατηγορίες φορολογουμένων τα προηγούμενα είχαν υποχρέωση στο «μάζεμα» χειρόγραφων αποδείξεων, ενώ από 1/1/20, αν και δεν προκύπτει άμεσα, φαίνεται ότι απαλλάσσονται και από τη συλλογή χειρόγραφων. Χρειάζεται διευκρίνηση.

 6.Κατηγορίες δαπανών που συμμετέχουν στις ηλεκτρονικές αποδείξεις.

Είναι πιο εύκολο να απαριθμήσουμε ποιες δεν υπάγονται, παρά ποιες υπάγονται. Έτσι λοιπόν υπάγονται όλες εκτός των κάτωθι:

α. Ενοίκια

β. Αγορά ΕΙΧ αυτοκινήτου, μοτο, βάρκας,  αεροπλάνου κλπ πλην του ποδήλατου.

γ. πληρωμές δανείων κλπ

δ. Πληρωμές φόρων, Τέλη κυκλοφορίας κλπ

ε. αγορά ακινήτων κλπ

στ. Οι επαγγελματικές δαπάνες  όπως πχ αγρο-εφόδια αγρότη, ρεύμα πομόνας,  ρεύμα καταστήματος και γενικά οι δαπάνες που καταχωρούνται στα βιβλία των εμπόρων, επαγγελματιών και αγροτών. Λαμβάνονται υπόψη μόνο οι οικογενειακές δαπάνες, όπως, το  ρεύμα οικίας, αέριο οικίας, τηλέφωνο οικίας κλπ. Τώρα, σε περιπτώσεις που ο φορολογούμενος με μια κάρτα ψωνίζει για το σπίτι και  ταυτόχρονα με την ίδια κάρτα αγοράζει και για την επιχείρηση, πρέπει να γίνει διαχωρισμός και δεν  είναι  και  εύκολο! Γιαυτό το λόγο,  καλόν είναι,  να υπάρχουν δυο κάρτες και επαγγελματικός λογ/σμός αποκλειστικά για την επιχείρηση.

Επί πλέον ισχύουν:

α. Για τους λογαριασμούς ΔΕΚΟ, ΔΕΗ, ΟΤΕ, ΔΕΥΑΦ κλπ που είναι στο όνομα προσώπου διαφορετικού από εκείνο που τους εξοφλεί, οι εν λόγω δαπάνες γίνονται δεκτές, εφόσον το πρόσωπο που τις καταβάλλει είναι και ο πραγματικός χρήστης του ακινήτου.
β. Οι δαπάνες  των κοινόχρηστων χώρων, οι οποίες εξοφλούνται από τον διαχειριστή πολυκατοικίας/συγκροτήματος ιδιοκτησιών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, αυτές θα λαμβάνονται υπόψη για τους ενοίκους ή ιδιοκτήτες ανάλογα με το ποσό που τους αντιστοιχεί.
γ. Για τους ασκούντες επιχειρηματική δραστηριότητα λαμβάνονται υπόψη και εκείνες οι δαπάνες που πραγματοποιούνται από τον επαγγελματικό τους τραπεζικό λογαριασμό, εφόσον αυτές αφορούν σε ατομικές ιδιωτικές τους δαπάνες και όχι στην επιχειρηματική τους δραστηριότητα.
δ.
Για τον υπολογισμό του απαιτούμενου ποσού δαπανών που καταβάλλονται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής κάθε φορολογικό έτος λαμβάνονται υπόψη και οι δαπάνες του άρθρου 39Β του ν. 4172/2013, που σχετίζονται με τη λήψη υπηρεσιών και αφορούν στην ενεργειακή, λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση κτιρίων, καθώς οι εν λόγω δαπάνες εντάσσονται στην υποομάδα 432 (υπηρεσίες επισκευής και συντήρησης κατοικίας) της ομάδας 4 του δείκτη τιμών καταναλωτή της ΕΛ.ΣΤΑΤ.
ε. Τέλος, στις περιπτώσεις κοινών τραπεζικών λογαριασμών σε χρηματοπιστωτικά ιδρύματα στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό, οι πραγματικοί δικαιούχοι, οι οποίοι καθορίζονται με βάση τις πραγματικές περιστάσεις, μπορούν να χρησιμοποιούν τους εν λόγω λογαριασμούς ανάλογα με τις δαπάνες που πραγματοποιούν μέσω αυτών. Το ίδιο ισχύει και για πιστωτικές κάρτες με δικαιούχους κύρια και πρόσθετα μέλη.

7.Η κάλυψη του ποσού της δαπάνης γίνεται οικογενειακά. Πλεονάζων ποσό. Αλληλεγγύη συζύγων.

Κατ αρχήν, το ποσό των δαπανών, που πραγματοποιείται με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, δηλώνεται χωριστά από κάθε σύζυγο σε ιδιαίτερα κουτάκια της δήλωσης. (049,050).

 ι)_Σε περίπτωση κοινής δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, όπου καλύπτεται το απαιτούμενο ποσό δαπανών από οποιονδήποτε εκ των δύο συζύγων, το τυχόν πλεονάζον μεταφέρεται στον άλλον σύζυγο  για τυχόν κάλυψη του απαιτούμενου ποσού δαπανών.

ιι) Επίσης όταν ένας εκ των δυο συζύγων  ανήκει στα πρόσωπα  για τα οποία δεν απαιτείται η πραγματοποίηση δαπανών με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής και εφόσον πραγματοποιεί δαπάνες με ηλεκτρονικά μέσα πληρωμής, τότε το δηλωθέν ποσό των δαπανών μεταφέρεται  στον άλλο σύζυγο  για τυχόν κάλυψη του ελάχιστα απαιτούμενου ποσού δαπανών.

 8.Πληροφορίες για το ποσό που συγκέντρωσα

Μόνο όσοι έχουν e-baking μπορούν να δουν το όριο που έχουν συγκεντρώσει, αφού οι περισσότερες τράπεζες δίνουν τις πληροφορίες αυτές, ή ακόμη και από τα extrait των ηλεκτρονικών λογ/σμών ή των βιβλιαρίων;

 9.Επίλογος

Ο συντελεστής 30%  θεωρείται υψηλός. Ένα ζευγάρι με μισθούς πχ  20.000,00 και 15.000,00 αντίστοιχα,  χρειάζεται  ποσό 10.500,00 αποδείξεων με κάρτες!!  Όταν έγιναν οι σημαντικές αυτές  αλλαγές δεν υπήρχε ούτε πανδημία,  ο covid19, ούτε  κλειστή αγορά. Δεν γνωρίζουμε τι τελικά θα γίνει. Ήδη άρχισε να διαρρέεται ότι ίσως γίνει κάποια αλλαγή. Ένα σενάριο είναι για μείωση του συντελεστή ή του 30%, ή μείωση της ποινής του 22%, ή ακόμη  το νέο σύστημα να ισχύσει από την επόμενη χρονιά.!!!

Θα δούμε τελικά  τι θα εφαρμοστεί, εμείς όμως,  για καλό και κακό,   συνεχίζουμε και συλλέγουμε e-αποδείξεις με το ότι ισχύει σήμερα.. .

Για περισσότερες πληροφορίες βλ. https://www.aade.gr/egkyklioi-kai-apofaseis/1163-09-07-2020

Eumilos.