ΜΑΘΗΣΙΑΚΕΣ ΔΥΣΚΟΛΙΕΣ-ΔΥΣΟΡΘΟΓΡΑΦΙΑ
Μαθησιακές δυσκολίες ονομάζονται οι δυσκολίες που αντιμετωπίζει το παιδί στην κατανόηση ή τη χρήση της γλώσσας, στην πραγματοποίηση μαθηματικών υπολογισμών, στη διατήρηση της συγκέντρωσης ή ακόμη και στο συντονισμό των κινήσεων του σώματός του. Οι μαθησιακές δυσκολίες είναι αποτέλεσμα νευρολογικών διαφοροποιήσεων στη δομή και τη λειτουργία του εγκεφάλου. Συχνά είναι κληρονομικές και επηρεάζουν την ικανότητα του παιδιού να λαμβάνει, να επεξεργάζεται ή και να ανακαλεί πληροφορίες.
Οι πιο συνηθισμένες μαθησιακές δυσκολίες είναι οι ακόλουθες:
Δυσλεξία: πρόκειται για τη δυσκολία στην επεξεργασία του λόγου και στην ανάγνωση. Το παιδί παρουσιάζει αργό ρυθμό ανάγνωσης, συλλαβική ανάγνωση, παράλειψη, αντικατάσταση, μετάθεση γραμμάτων, ελλιπή κατανόηση κειμένου, χάσιμο της σειράς του βιβλίου, ορθογραφικά λάθη, μουντζούρες, άσχημα γράμματα, κενά ανάμεσα στις λέξεις, απουσία κεφαλαίων γραμμάτων και σημείων στίξης, δυσκολία στα μαθηματικά.
Δυσαριθμησία: πρόκειται για τη δυσκολία στην εκμάθηση των μαθηματικών εννοιών. Το παιδί παρουσιάζει δυσκολίες στην τέλεση απλών μαθηματικών πράξεων, μεγαλύτερη δυσκολία στις αφαιρέσεις και στις διαιρέσεις, δυσκολία στην προπαίδεια και στην επιλογή των κατάλληλων πράξεων για την επίλυση ενός προβλήματος.
Δυσγραφία: πρόκειται για τη δυσκολία στη γραφή. Το παιδί ασκεί μεγάλη πίεση στο μολύβι, τα γράμματα δεν είναι πάνω στη γραμμή, το γράψιμο είναι αργό και τα διαστήματα μεταξύ των λέξεων είναι ανομοιογενή.
Δυσορθογραφία: πρόκειται για τη δυσκολία στην εκμάθηση της ορθογραφίας και των κανόνων που τη διέπουν. Επίσης, δυσορθογραφία είναι η δυσκολία στην αντιστοίχιση φωνημάτων με γραφήματα. Από την Α’ Δημοτικού οι μαθητές μαθαίνουν τους κανόνες ορθογραφίας. Ωστόσο, πολλά παιδιά δυσκολεύονται να ακολουθήσουν και να εφαρμόσουν αυτούς τους κανόνες. Αυτά τα παιδιά είναι που παρουσιάζουν δυσορθογραφία. Βέβαια, για να γίνει αυτή η διάγνωση, απαραίτητη προϋπόθεση είναι να μην υφίσταται νοητικό έλλειμμα.
Τα παιδιά με δυσορθογραφία:
- Παραλείπουν γράμματα και συλλαβές (κάστο αντί για κάστρο).
- Παραλείπουν ολόκληρες λέξεις από την πρόταση.
- Γράφουν τη λέξη ακριβώς όπως την ακούν.
- Αντικαθιστούν ομόηχες λέξεις (σκηνή αντί για σκοινί).
- Χρησιμοποιούν καθρεπτική γραφή (ε αντί για 3).
- Αντιστρέφουν γράμματα (στάντα αντί για τσάντα).
- Παραποιούν τα φωνήεντα.
- Αντικαθιστούν τα άηχα ηχηρά φωνήματα.
- Απλοποιούν συμπλέγματα (χύπησα αντί χτύπησα).
- Ενώ γνωρίζουν τους γραμματικούς κανόνες , δε μπορούν να τους εφαρμόσουν.
- Ενώνουν τη μία λέξη με την άλλη.
- Χρησιμοποιούν κεφαλαία γράμματα μέσα στη λέξη.
- Επαναλαμβάνουν ίδιες λέξεις.
- Δεν τονίζουν τις λέξεις ή τονίζουν λανθασμένα.
- Κάνουν λάθη στη σύνταξη.
- Δε μπορούν να γενικεύσουν τους κανόνες ορθογραφίας.
ΤΡΟΠΟΙ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗΣ
Η έγκυρη και έγκαιρη διάγνωση και αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών έχει ως αποτέλεσμα την επιτυχία των παιδιών στο σχολείο. Οι προσπάθειες των γονέων, των εκπαιδευτικών, των λογοθεραπευτών και των ειδικών παιδαγωγών θα πρέπει να έχουν ως στόχο:
α) τη διαμόρφωση στο σπίτι και στο σχολείο, ενός ενισχυτικού περιβάλλοντος, όπου το παιδί θα πετύχει
β) οι γονείς δεν πρέπει να κάνουν τη δουλειά του παιδιού , αλλά να το βοηθούν να οργανώνεται και να προσπαθεί, ώστε να ενισχύεται η αυτοπεποίθηση και η αυτονομία του
γ) τα λάθη του παιδιού θα πρέπει να είναι αποδεκτά.
Οι λογοθεραπευτές και οι ειδικοί παιδαγωγοί, είναι οι πλέον κατάλληλοι για τη σωστή αντιμετώπιση των μαθησιακών δυσκολιών. Δείχνουν στα παιδιά αποτελεσματικές τεχνικές μάθησης και επικοινωνίας και τους μαθαίνουν να διαχειρίζονται τα συναισθήματά τους, όπως είναι ο θυμός ή ο χλευασμός του παιδιού από άλλους. Οι λογοθεραπευτές και οι ειδικοί παιδαγωγοί βοηθούν το παιδί να σκεφτεί, χωρίς να προκαλούν την άρνηση και την επιθετικότητά του. Αντίθετα, ενισχύουν την επικοινωνία του. Τα παιδιά με μαθησιακές δυσκολίες δε μειονεκτούν σε σχέση με τα υπόλοιπα παιδιά, αλλά έχουν διαφορετικό τρόπο σκέψης.
Αυτού του είδους η δυσκολία, όπως και όλες οι μαθησιακές δυσκολίες, αντιμετωπίζονται ομαδικά από λογοθεραπευτές, εργοθεραπευτές, ειδικούς παιδαγωγούς και ψυχολόγους. Το πρόγραμμα διδασκαλίας σχεδιάζεται με βάση τις ανάγκες και τα ελλείμματα κάθε παιδιού. Τέλος, πρέπει να στηρίζεται σε τεχνικές εμπέδωσης των κανόνων ορθογραφίας.
ΑΓΓΕΛΗ ΜΑΡΙΑ
ΛΟΓΟΘΕΡΑΠΕΥΤΡΙΑ
(Συνεργάτης του κέντρου «ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ»)