Ανήξερη πλην αποφασισμένη
Δεν εξυγιάναμε τον ΟΠΕΚΕΠΕ, αλλά τώρα είμαστε έτοιμοι να τον ανατάξουμε. Δεν ήταν νόμιμη η παρεμπόδιση της αποβίβασης των επιβατών από το κρουαζιερόπλοιο στη Σύρο, αλλά στο εξής θα εφαρμόζουμε τη νομοθεσία. Δεν είχαμε καταλάβει ότι οι τράπεζες θα έβρισκαν παραθυράκια για να διατηρήσουν τις εξωφρενικές χρεώσεις στις συναλλαγές των ATM, αλλά τώρα το ξέρουμε και θα τους τρίξουμε τα δόντια. Δεν περιμέναμε νέο κύμα παράνομων μεταναστών, αλλά τώρα που ήρθαν θα τους φυλακίσουμε. Δεν υποψιαστήκαμε ότι η χώρα αντιμετωπίζει πρόβλημα λειψυδρίας, αλλά πλέον το μάθαμε και θα εκπονήσουμε σχετικό σχέδιο. Στη συμπεριφορά της κυβέρνησης, παρατηρείται ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο. Δεν χρειάζεται να ανατρέξει κανείς στο δυστύχημα των Τεμπών για να το εντοπίσει – η παρουσία του είναι διαρκής και ευρύτερη: το πρόβλημα βρίσκεται πάντα σε κοινή θέα και το γνωρίζουν όλοι οι πολίτες, οι πολιτικοί ιθύνοντες το αγνοούν συστηματικά διατηρώντας άλλες προτεραιότητες, και όταν πια συμβεί η απολύτως αναμενόμενη έκρηξή του, η κυβέρνηση υποδύεται την ανήξερη πλην αποφασισμένη. Τώρα όλα θα αλλάξουν! Μια νέα εποχή ξεκινάει! Γιατί δεν άλλαξαν όλα πιο πριν; Πώς είναι δυνατόν η κυβέρνηση να μη γνωρίζει αυτό που γνωρίζει όλος ο κόσμος και να το πληροφορείται συνεχώς κατόπιν εορτής; Θα έλεγε κανείς ότι τα αντανακλαστικά της Ν.Δ. δυσλειτουργούν· ή ότι επιρρίπτει στα αντανακλαστικά της την ευθύνη γι’ αυτό που στην πραγματικότητα δεν είναι παρά έλλειψη ενδιαφέροντος.
Υπουργική κατσάδα
Ο υπουργός Επικρατείας επέπληξε δημοσιογράφο που τόλμησε να του επισημάνει διαδικτυακά ότι ο ρόλος της κυβέρνησης δεν είναι διαπιστωτικός, αλλά επιτελεστικός. Δεν αρκέστηκε όμως σε αυτό ο υπουργός· η παρατήρησή του επεκτάθηκε και στην επαγγελματική σχέση της σχολιάστριας –ως συμβούλου επικοινωνίας– με μέλη της κυβέρνησης, για να «καρφώσει» μάλλον την κομματική «απιστία» της. Η συριζαϊκής έμπνευσης τακτική τού «ή μαζί μας ή εναντίον μας», που συνδυάζει αποκαλυπτικό «κράξιμο» με αφ’ υψηλού επίκριση, έχει ως στόχο να θωρακίσει το δικαίωμα της κυβέρνησης να αποστασιοποιείται ενώ κυβερνά· να απολαμβάνει ταυτόχρονα το προνόμιο του πρωταγωνιστή και την αμεριμνησία του παρατηρητή. Πρόκειται για ρόλο: εμείς θα κάνουμε σαν να ακούμε πρώτη φορά τα σκάνδαλα που ξεσπούν κι εσείς θα προσποιείστε ότι μας πιστεύετε. Οποιος υπονοήσει ότι η κυβέρνηση δεν έκανε ό,τι καλύτερο μπορούσε ή ότι όφειλε να κάνει περισσότερα εγκαίρως, είναι λαϊκιστής και κακοπροαίρετος. Η εναλλακτική επιλογή είναι το αφήγημα της χρόνιας παθογένειας: αυτό προκύπτει ως ενδιάμεση λύση όταν η πλήρης αποποίηση της ευθύνης μοιάζει αδύνατη. Χρόνια παθογένεια σημαίνει ότι η κυβέρνηση έχει ευθύνη, αλλά δεν έχει κιόλας· ότι δικαιούμαστε να είμαστε δυσαρεστημένοι, αλλά όχι και να τα βάζουμε μαζί της· ότι μπορούμε να καταγγείλουμε το άδικο, αλλά όχι και να της το προσάψουμε.
Συνθηκολόγηση
Αν εξετάσει κάποιος τα προβλήματα που απασχολούν τη δημόσια σφαίρα, θα συνειδητοποιήσει ότι τα περισσότερα εξ αυτών είναι συστημικά. Δεν είναι παράγωγα κάποιας ουρανοκατέβατης κρίσης, ούτε συνδέονται πάντα με απρόβλεπτες καταστάσεις. Σε τι συνίσταται το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ; Στην αδυναμία του κράτους να καταργήσει τους πελατειακούς μηχανισμούς του, λόγω της απροθυμίας των λειτουργών του να προβούν στις αντίστοιχες ρήξεις (με την κομματική παράδοση, με τους πολίτες, με τα εκλογικά ήθη της χώρας). Πού οφείλεται το περιστατικό στο λιμάνι της Σύρου; Στη διαχρονική επιλογή των πολιτικών να ενδίδουν στους εκβιασμούς ηχηρών μειοψηφιών, γεγονός που με τα χρόνια έχει επιφέρει επιχειρησιακή παραλυσία: οι νόμοι εφαρμόζονται σπανίως και επιλεκτικά κι αυτό έχει ως αποτέλεσμα να ξεχάσει το κράτος πότε και πώς πρέπει να τους εφαρμόζει. Το χειρότερο χαρακτηριστικό της κυβερνητικής νωθρότητας είναι η μοιρολατρία της: η κυβέρνηση της Ν.Δ. μοιάζει να έχει προαποφασίσει ότι το κράτος αυτό δεν αλλάζει· αφού προσπάθησε και απέτυχε να το «παρακάμψει» με την επιτελική φόρμουλα, τώρα απλώς το κοιτάζει συμβιβασμένη με τη στατικότητά του. Ας το αλλάξουν οι επόμενοι, μοιάζει να σκέφτεται. Εμείς κουραστήκαμε.
Πρότεινα το παραπάνω άρθρο προς δημοσιοποίηση, ώστε να καταδείξω ότι και ο βασικότερος στυλοβάτης της κυβέρνησης στα ΜΜΕ, ο όμιλος της εφημερίδας «Η Καθημερινή», έφτασε στο σημείο να ασκεί σκληρή κριτική (ο…Πορτοσάλτε επιμένει) σε σχέση με την εγκληματική ανεπάρκεια της κυβέρνησης.
Ωστόσο, παρακολουθώντας την επί δύο ημέρες συζήτηση στη βουλή για εξεταστική και προανακριτική επιτροπή, αφιερώνοντας τουλάχιστον ένα δεκατετράωρο για το σκάνδαλο ΟΠΕΚΕΠΕ, ιδιαίτερα με την επιστολική ψήφο των βουλευτών-αμνοεριφίων της κυβέρνησης, όντας οι περισσότεροι έξω από την αίθουσα της βουλής, διαπίστωσα ότι η κυβέρνηση ξεφτίλισε κάθε έννοια δημοκρατικής λειτουργίας.
Βρισκόμαστε ως κοινωνία στο «και πέντε».
Η ευρύτερη Αριστερά-Κεντροαριστερά δεν έχει άλλα περιθώρια διατήρησης της πολυδιάσπασης.
Ευάγγελος Κ. Αντωνόπουλος Μαθηματικός