Με ιδιαίτερη συγκίνηση, υπερηφάνεια και σε κλίμα γιορτής πραγματοποιήθηκαν χθες Τρίτη στα Φάρσαλα παρουσία εκατοντάδων πολιτών, τα εγκαίνια της αρχαιολογικής έκθεσης που στεγάζεται στον ανακαινισμένο χώρο του παλαιού 1ου Δημοτικού Σχολείου, ο οποίος πλέον θα φιλοξενεί την Αρχαιολογική Συλλογή της επαρχίας. Ένας τόπος που για δεκαετίες αποτέλεσε κοιτίδα γνώσης, μεταμορφώθηκε σε ζωντανό φάρο πολιτισμού και ιστορικής μνήμης.
Η περιοδική έκθεση, που αποκτά πλέον μόνιμη θέση, στον «φυσικό της χώρο» στην Αρχαιολογική Συλλογή Φαρσάλων, φέρει τον τίτλο «Κάστρο Καλλιθέας – Ματιές σε μία αρχαία πόλη» και αποτελεί καρπό μακροχρόνιας επιστημονικής έρευνας και ελληνο-καναδικής συνεργασίας. 
ΑΠΟ ΦΑΡΟΣ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΣΕ ΦΑΡΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
Το κτήριο του πρώην σχολείου, που χτίστηκε το 1928 και λειτούργησε έως το 1996, χαρακτηρίστηκε το 2012 ως Νεότερο Μνημείο Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, λόγω της εκπαιδευτικής και αρχιτεκτονικής του αξίας. Με απόλυτο σεβασμό στην ιστορικότητά του και τις αρχές του Χάρτη της Βενετίας, ξεκίνησαν εργασίες αποκατάστασης το 2021, οι οποίες ολοκληρώθηκαν το 2025, με την τεχνική επίβλεψη των υπηρεσιών του Δήμου Φαρσάλων και τη στήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού.
Ο ΔΗΜΑΡΧΟΣ ΦΑΡΣΑΛΩΝ
Κατά τη διάρκεια της τελετής, ο Δήμαρχος Φαρσάλων κ. Μάκης Εσκίογλου, στην ομιλία του, ανέδειξε τον διττό συμβολισμό της έκθεσης: την αναγέννηση ενός μνημειακού κτηρίου της νεότερης ιστορίας και την ανάδειξη της αρχαίας πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής.
«Σήμερα, το παλιό σχολείο γίνεται τόπος μάθησης ξανά – αλλά με έναν διαφορετικό τρόπο. Δεν ακούγονται παιδικές φωνές, μα η φωνή της Ιστορίας. Και αυτή είναι εξίσου πολύτιμη», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Αναλυτικότερα ο κ. Εσκίογλου ανέφερε τα εξής: «Σήμερα, η πόλη των Φαρσάλων γράφει ένα ακόμη κεφάλαιο στην ιστορική της διαδρομή. Στεκόμαστε μπροστά σε ένα κτήριο – σύμβολο, έναν ζωντανό φορέα μνήμης, που για δεκαετίες αποτέλεσε χώρο γνώσης και παιδείας, και σήμερα ανοίγει ξανά τις πύλες του – αυτή τη φορά, ως φιλόξενη στέγη της αρχαιολογικής μας συλλογής.
Από το 1928 και μέχρι το 1996, το κτήριο αυτό αποτέλεσε φάρο εκπαίδευσης, αξιών και προόδου. Στέγασε μαθητές, φιλοξένησε δασκάλους, άντεξε στον χρόνο, στους σεισμούς, ακόμη και στην καταστροφή των αρχείων του κατά την περίοδο της Κατοχής. Κάθε πέτρα του, κάθε του γωνιά, είναι ποτισμένη με ιστορίες ανθρώπων, παιδικά γέλια, και την ανεξίτηλη αγωνία για μόρφωση και πρόοδο.
Το 2012, με απόφαση του Κεντρικού Συμβουλίου Νεωτέρων Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού, το κτήριο αναγνωρίστηκε επίσημα ως Νεότερο Μνημείο Αρχιτεκτονικής Κληρονομιάς, ιδιαίτερης σημασίας για την ιστορία της εκπαίδευσης και της σχολικής αρχιτεκτονικής στην Ελλάδα. Μια απόφαση που δικαίωσε το όραμα του Δήμου Φαρσάλων: να αποκαταστήσουμε, να αναδείξουμε και να δώσουμε νέα ζωή σε αυτό το μοναδικό κτήριο.
Σήμερα, αυτός ο εμβληματικός χώρος μετατρέπεται σε Αρχαιολογική Συλλογή. Ένας χώρος που δεν θα στεγάσει απλώς αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά θα στεγάσει και την ίδια τη μνήμη του τόπου. Με σεβασμό στην ιστορία του, με βάση τις αρχές του Χάρτη της Βενετίας, με αυθεντικότητα, αναστρεψιμότητα και τη σωστή ισορροπία ανάμεσα στο παλιό και στο νέο.
Οι εργασίες ξεκίνησαν το 2021 και ολοκληρώθηκαν το 2025, με κόπο, μεθοδικότητα και την πολύτιμη συνεργασία των αρμόδιων αρχών και φορέων. Χρησιμοποιήθηκαν υλικά και τεχνικές που σέβονται το παρελθόν και ανταποκρίνονται στις ανάγκες του παρόντος. Κάθε παρέμβαση σχεδιάστηκε ώστε να αναδεικνύει, όχι να αλλοιώνει. Και για να συμβεί αυτό, συνέβαλαν τα μέγιστα τα στελέχη της Τεχνικής μας Υπηρεσίας τα οποία και θέλω απόψε δημόσια να ευχαριστήσω.
Σε ότι αφορά την έκθεση που εγκαινιάζουμε οφείλω να τονίσω πως αποτελεί τον καρπό μιας πολυετούς, επίπονης και μεθοδικής προσπάθειας. Μιας προσπάθειας που ξεκίνησε πριν πάνω από δύο δεκαετίες, με οραματιστή τον αείμνηστο Δήμαρχο Ναρθακίου Δημήτρη Καπετάνο.
Όμως, το μεγαλύτερο κομμάτι της επιτυχίας ανήκει σε εκείνους που από το 2004 εργάστηκαν ακούραστα για την αποκάλυψη και την ανάδειξη αυτής της σπουδαίας ιστορίας. Η συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας με το Πανεπιστήμιο της Αλμπέρτα του Καναδά απέδωσε καρπούς που ξεπέρασαν κάθε προσδοκία. Εκφράζω λοιπόν εκ μέρους όλων των Φαρσαλινών την ειλικρινή μας ευγνωμοσύνη στην προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων κυρία Σταυρούλα Σδρόλια, αλλά και στις διευθύντριες του αρχαιολογικού προγράμματος: την καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα, κυρία Μάργκριετ Χάαγκσμα και την αρχαιολόγο της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας, κυρία Σοφία Καραπάνου. Σας ευχαριστούμε, γιατί μας ξανασυστήσατε τον τόπο μας.
Η συμβολή τους υπήρξε καταλυτική όχι μόνο στην επιστημονική τεκμηρίωση των ευρημάτων, αλλά και στη διάδοση και προβολή της πολιτιστικής μας κληρονομιάς πέρα από τα όρια της Ελλάδας. Χάρη σε αυτές και στις ομάδες τους, το Κάστρο Καλλιθέας απέκτησε τη θέση που του αξίζει στο επιστημονικό και πολιτιστικό γίγνεσθαι.
Από το 2020 και εξής, στο πλαίσιο ενός νέου πενταετούς προγράμματος ελληνο-καναδικής συνεργασίας, συνεχίζεται η εντατική επιφανειακή έρευνα και ανασκαφή.
Πριν ολοκληρώσω, θα ήθελα επίσης να ευχαριστήσω το Υπουργείο Πολιτισμού και την υπουργό κ. Μενδώνη προσωπικά, για την παραχώρηση χώρου σε αυτό το υπέροχο κτήριο, όπου θα στεγάζονται οι υπηρεσίες Πολιτισμού του δήμου μας.
Σήμερα, το παλιό σχολείο γίνεται τόπος μάθησης ξανά – αλλά με έναν διαφορετικό τρόπο. Δεν ακούγονται παιδικές φωνές, μα η φωνή της Ιστορίας. Και αυτή είναι εξίσου πολύτιμη.
Επιτρέψτε μου, λοιπόν, να εκφράσω τη βαθιά μου συγκίνηση και την υπερηφάνειά μου για το έργο αυτό. Γιατί κάθε πόλη που σέβεται τη μνήμη της, επενδύει στο μέλλον της. Και τα Φάρσαλα το κάνουν πράξη.
Σας ευχαριστώ θερμά όλους όσοι συμβάλατε στην πραγματοποίηση αυτού του οράματος. Σας καλώ να περιηγηθείτε στους χώρους του μουσείου, να αγγίξετε την ιστορία και να μοιραστούμε όλοι μαζί αυτό το νέο ξεκίνημα».
ΣΥΓΚΙΝΗΣΗ ΚΑΙ ΔΙΚΑΙΩΣΗ ΓΙΑ ΕΝΑ ΟΝΕΙΡΟ ΔΕΚΑΕΤΙΩΝ ΠΟΥ ΕΓΙΝΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΟΤΗΤΑ
Ιδιαίτερα συγκινημένοι εμφανίστηκαν οι άνθρωποι που εδώ και δεκαετίες εργάστηκαν μαζί με πλήθος ακόμη, ώστε αυτή η ιδέα που κυοφορήθηκε πίσω στη δεκαετία του ’80 για την αξιοποίηση του ιστορικού Δημοτικού Σχολείου ως χώρο πολιτισμού, να λάβει σήμερα σάρκα και οστά.
Ο Προϊστάμενος της Τεχνικής Υπηρεσίας του Δήμου Φαρσάλων κ. Τάσος Λιαπής, αναφέρθηκε σ’ αυτή την δύσκολη και επίπονη διαδρομή, σημειώνοντας έντονα φορτισμένος πως «εδώ στο σχολείο αυτό τριγυρνά η ιστορία της πόλης».
Η Προϊσταμένη της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας κ. Σταυρούλα Σδρόλια σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «τα Φάρσαλα έχουν μία πολύ σπουδαία αρχαιολογική συλλογή που σήμερα δεν είναι προσβάσιμη στο κοινό» ενώ για το νέο κτήριο είπε ότι «μέσα εδώ θα αποτυπωθεί με απλά βήματα πόσο σπουδαία είναι αυτή η ιστορία».
Στον πολυετή αγώνα της αρχαιολογικής σκαπάνης στην Καλλιθέα για την ανάδειξη της σπουδαίας ιστορίας της περιοχής, αναφέρθηκαν η καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα, κ. Μάργκριετ Χάαγκσμα και η αρχαιολόγος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας, κ. Σοφία Καραπάνου.
ΧΑΙΡΕΤΙΣΜΟΙ
Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων και χαιρέτισαν ο Σύμβουλος της Πρεσβείας του Καναδά στην Ελλάδα κ. Λουί Σεν Αρνόντ, η Διευθύντρια του Πανεπιστημίου της Αλμπέρτα του Καναδά, κ. Χίδερ Κόουλμαν, ο αναπληρωτής Διευθυντής του Καναδικού Ινστιτούτου Δρ Τζόναθαν Τόμλινσον, ο Βουλευτής Λάρισας του ΣΥΡΙΖΑ κ. Βασίλης Κόκκαλης και ο Περιφερειάρχης Θεσσαλίας κ. Δημήτρης Κουρέτας.
Χαιρετισμούς απέστειλαν ο Υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων κ. Χρήστος Κέλλας και ο Βουλευτής Λάρισας της Ν.Δ. κ. Χρήστος Καπετάνος. Να σημειωθεί πως πριν την έναρξη της εκδήλωσης, τελέστηκε αγιασμός από τον πατέρα Λάζαρο, εκπρόσωπο του Μητροπολίτη Θεσσαλιώτιδος και Φαναριοφερσάλων.
ΕΓΚΑΙΝΙΑ ΚΑΙ ΞΕΝΑΓΗΣΗ
Μετά το πέρας των χαιρετισμών και των ομιλιών έλαβαν χώρα τα εγκαίνια με τον Δήμαρχο Φαρσάλων να κόβει την λευκή κορδέλα, έχοντας στο πλευρό του τις πρωταγωνίστριες αρχαιολόγους, αλλά και αξιωματούχους του τόπου. Ακολούθησε ξενάγηση στους χώρους της έκθεσης, με τους παρευρισκόμενους να δηλώνουν εντυπωσιασμένοι τόσο από τα αρχαιολογικά ευρήματα, αλλά και από την αισθητική του νέου αυτού χώρου, ο οποίος «πάντρεψε» με μοναδικό τρόπο το παλιό με το νέο.
ΜΟΝΑΔΙΚΗ ΣΥΝΑΥΛΙΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΕΥΑΝΘΙΑ ΡΕΜΠΟΥΤΣΙΚΑ
Η ιστορική βραδιά για τα Φάρσαλα και όχι μόνον, έκλεισε με μια μοναδική συναυλία, αντάξια του γεγονότος, γεμάτη συναίσθημα, μελωδίες και εικόνες, από την σπουδαία συνθέτρια και μουσικό Ευανθία Ρεμπούτσικα, η οποία καθήλωσε τους θεατές από την πρώτη νότα.
Με μία ερμηνεία που ξεχείλιζε από ποιότητα και ευαισθησία, η πολυβραβευμένη δημιουργός και οι συνεργάτες μουσικοί της, ταξίδεψαν τους παρευρισκόμενους μέσα από αγαπημένες κινηματογραφικές συνθέσεις, ανατολίτικες επιρροές και αυτοσχεδιασμούς που ακουμπούν την ψυχή.
Με το χαρακτηριστικό της βιολί να «αφηγείται» ιστορίες χωρίς λόγια, η Ευανθία Ρεμπούτσικα απέδειξε για ακόμη μία φορά τη βαθιά σχέση της με τη μουσική και το κοινό της. Η σκηνή μεταμορφώθηκε σε σκηνικό κινηματογραφικής ταινίας, με κάθε κομμάτι να ξυπνά μνήμες, εικόνες και συναισθήματα.
Το κοινό, συγκινημένο και εκστασιασμένο, αποθέωσε την καλλιτέχνιδα με θερμό χειροκρότημα, επιβεβαιώνοντας πως η μουσική της δεν ακούγεται απλώς – βιώνεται.