Στην κορυφή του λόφου του Προφήτη Ηλία που δεσπόζει πάνω από τη σύγχρονη πόλη, στέκει η επιβλητική Ακρόπολη της Αρχαίας Φαρσάλου. Με θέα την εύφορη κοιλάδα του Ενιπέα ποταμού, η ακρόπολη αποτελεί τον σημαντικότερο αρχαιολογικό χώρο της περιοχής και ένα ζωντανό αποτύπωμα της μακραίωνης ιστορίας της πόλης.
Η στρατηγική αυτή θέση κατοικήθηκε αδιάλειπτα από τη Νεολιθική περίοδο και ταυτίστηκε με τη μυθική Φθία, γενέτειρα του Αχιλλέα, κατά τους Μυκηναϊκούς χρόνους. Στους κλασικούς και ελληνιστικούς αιώνες, η Φάρσαλος εξελίχθηκε σε ισχυρή πόλη-κράτος και γνώρισε ιδιαίτερη ακμή κυρίως κατά την περίοδο της μακεδονικής κυριαρχίας, χάρη στη φιλομακεδονική της στάση.
Η Ακρόπολη της Φαρσάλου καταλαμβάνει περίπου 30 στρέμματα και εκτείνεται σε δύο άνισα πλατώματα, χωρισμένα από ένα στενό διάσελο. Το τείχος που περιβάλλει την ακρόπολη ακολουθεί την ανάπτυξη της πόλης μέσα στους αιώνες, με αλλεπάλληλες φάσεις οχύρωσης και ανακατασκευής. Η αρχική φάση των οχυρώσεων ανάγεται στον ύστερο 6ο – πρώιμο 5ο αιώνα π.Χ., με πολυγωνική τοιχοδομία από επιμελώς λαξευμένο γκρίζο ασβεστόλιθο και κυρτές γραμμές που θυμίζουν το λέσβιο σύστημα.
Η οχύρωση ενισχύθηκε σημαντικά στα μέσα του 4ου αιώνα π.Χ., με την προσθήκη πύργων, νέων πυλών και πυλιδίων για πολεμικούς και ειρηνικούς σκοπούς. Ιδιαίτερα αξιοσημείωτες είναι η βόρεια πύλη, που οδηγούσε στην πόλη, και η νότια, που εξυπηρετούσε την επικοινωνία με τον έξω χώρο. Η κατασκευή συνεχίστηκε και στην ελληνιστική εποχή, με νέες παρεμβάσεις στα χρόνια του Δημητρίου Πολιορκητή (3ος αι. π.Χ.).
Η Βυζαντινή Περίοδος
Κατά τη Βυζαντινή περίοδο, και συγκεκριμένα τον 6ο αιώνα μ.Χ., η ακρόπολη ανακαινίσθηκε ριζικά στο πλαίσιο του εκτεταμένου οικοδομικού προγράμματος του αυτοκράτορα Ιουστινιανού. Τα σωζόμενα τμήματα των βυζαντινών τειχών περιλαμβάνουν τρεις τετράγωνους πύργους στο διάσελο και έναν πύργο δίπλα στη βόρεια πύλη, ενώ κατασκευάστηκε και ένα διατείχισμα που απομόνωσε το ανατολικό πλάτωμα της ακρόπολης. Για την τοιχοδομία χρησιμοποιήθηκαν αρχαίοι κυβόλιθοι, ασβεστοκονίαμα και ξυλοδεσιές, με το ύψος των τειχών να φτάνει έως και τα 5 μέτρα.
Ένα ιδιαίτερο στοιχείο της ακρόπολης είναι οι δεξαμενές της, τρεις εκ των οποίων χρονολογούνται στη Βυζαντινή εποχή. Η μεγαλύτερη, χτισμένη σε επαφή με το νότιο τείχος του δυτικού πλατώματος, καλυπτόταν με καμάρα και έφερε υδραυλικό κονίαμα για στεγανοποίηση, αποδεικνύοντας την τεχνική πρόοδο και την ανάγκη για επάρκεια νερού σε περιόδους πολιορκίας.
Η Ακρόπολη της Αρχαίας Φαρσάλου δεν είναι απλώς ένα μνημείο, αλλά ένα ταξίδι στο χρόνο. Ένα ζωντανό σύμβολο της αντοχής και της συνέχειας του ελληνικού πολιτισμού στο πέρασμα των αιώνων.
Πηγή: visitthessaly.gr