ΑΦΗΓΕΙΤΑΙ Ο ΘΕΜΗΣ ΠΑΔΙΩΤΗΣ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΤΗΣ ΕΠΟΧΗΣ
Σαν σελίδες ενός παλαιού ημερολογίου που ξεδιπλώνονται, η μνήμη του Θέμη Παδιώτη – παιδί τότε – μας μεταφέρει με μια συγκλονιστική αφήγηση στην άνοιξη του 1954, στα Φάρσαλα που έμελλε να σημαδευτούν από τη μανία της γης.
Εκείνη την ημέρα, σαν σήμερα, 30 Απριλίου, γιορτή της Ζωοδόχου Πηγής, η ατμόσφαιρα ήταν βαριά, φορτισμένη από την αφρικανική σκόνη που έφερνε ο λίβας, κάνοντας τον ορίζοντα θολό. Όμως, μια άλλη, υπόγεια αναταραχή ταράσσει την ηρεμία. Η σεισμική δραστηριότητα είχε ξεκινήσει δειλά από τα Χριστούγεννα, ένα μουρμουρητό της γης που σταδιακά εντεινόταν. Κάθε δόνηση συνοδευόταν από μια τρομακτική βουή, οι μετρήσεις έφταναν τα 4-5 Ρίχτερ, προμηνύοντας το επικείμενο. Και ο κόσμος, βαθιά θρησκευόμενος εκείνα τα χρόνια, ψιθύριζε για τη Δευτέρα Παρουσία, καθώς η φύση έδειχνε το πιο απειλητικό της πρόσωπο.
Νωρίς το μεσημέρι, ένας ισχυρός σεισμός 6,5 Ρίχτερ έπληξε την περιοχή. Σπίτια πληγωμένα από τις παλιές φωτιές, στέγες για πολυάριθμους πελαργούς που έβρισκαν καταφύγιο και τροφή στις ελώδεις εκτάσεις του Ταμπάκου (Απιδανού), έγειραν και κατέρρευσαν. Η παρουσία των πελαργών, άλλοτε σημάδι ζωής, έδινε μια παράδοξη, σχεδόν σουρεαλιστική εικόνα στην καταστροφή.
Γκρεμισμένα κτίρια μετά το σεισμό στα Φάρσαλα
Και σαν να μην έφτανε αυτό, στις 1:00 το μεσημέρι, η γη σείστηκε ξανά, αυτή τη φορά με μια δύναμη που σύμφωνα με τα Αστεροσκοπεία, ήταν 7,3R κατά το Αστεροσκοπείο των Αμερικάνων, 7,6R κατά του Αστεροσκοπείου της Βόρειας Σουηδίας. Η δόνηση ήταν τόσο ισχυρή που όσους είχαν προλάβει να βγουν από τα σπίτια τους, τους έριξε στο έδαφος. Ο ουρανός εκείνη τη στιγμή είχε ένα απίστευτο θέαμα. Πανικόβλητα καλιακούδια, κερκινέζια, πελαργοί και σπουργίτια, ένα ατελείωτο σμήνος πουλιών, γέμιζαν τον αέρα, σαν να προσπαθούσαν να ξεφύγουν από την οργή της γης.
Στην κάτω μεριά της πόλης, στο κοινοτικό μεριά, ένα άλλο δραματικό σκηνικό εκτυλισσόταν. Οι αγελάδες, δεμένες εκεί που βοσκούσαν, άρχισαν να μουγκρίζουν με αγωνία πριν καν ακουστεί ο τρομερός θόρυβος του σεισμού. Σαν να διαισθάνονταν το κακό που ερχόταν, προκαλώντας ανατριχίλα σε όσους το παρατηρούσαν. Ο κλαυθμός των παιδιών, ο φόβος ζωγραφισμένος στα πρόσωπα των μεγάλων, συνέθεταν μια εικόνα απόλυτης καταστροφής.
Φωτογραφία ντοκουμέντο από υπαίθρια μαθήματα, λόγω του καταστρεπτικού σεισμού
Από εκείνη την ημέρα, τίποτα δεν ήταν το ίδιο στα Φάρσαλα. Ο στρατός έφτασε για να προσφέρει βοήθεια, στήνοντας σκηνές για τους άστεγους. Η ζωή έπρεπε να συνεχιστεί, και τα παιδιά επέστρεψαν στα μαθήματα, σε αυτοσχέδια σχολεία μέσα σε σκηνές, όπου οργανώθηκαν συσσίτια. Ήμασταν και απ’ τα προηγούμενα συσσίτια μετά τον εμφύλιο που πίναμε γάλα, σκόνη και τρώγαμε εκείνο το κίτρινο το τυρί, τώρα εντάθηκε περισσότερο. Η βοήθεια, που είχε φτάσει και μετά τον Εμφύλιο από την ΟΥΝΡΑ, επέστρεψε ξανά, προσφέροντας γάλα και τρόφιμα.
Σαν μια άτυπη ανακήρυξη μνήμης, οι κάτοικοι των Φαρσάλων όρισαν την ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής ως ημέρα περισυλλογής, με τα καταστήματα κλειστά και τον κόσμο να συγκεντρώνεται στις εκκλησίες. Ο Άγιος Νικόλαος «στάθηκε» όρθιος, σε αντίθεση με τον Ιερό Ναό Κοιμήσεως Θεοτόκου (Παναγία) που γκρεμίστηκε, ισοπεδώθηκε, ευτυχώς χωρίς θύματα, καθώς ο κόσμος είχε προλάβει να βγει, ενώ ο Ιερός Ναός της Αγία Παρασκευής δεν υπήρχε εκείνη την εποχή. Μια μεγάλη σκηνή στήθηκε για να φιλοξενήσει τις λειτουργίες, κρατώντας ζωντανή την πίστη και την ελπίδα, σαν σήμερα, 30 Απριλίου.
Στις 5 Μαΐου μετά τον σεισμό, η φύση δοκίμασε και πάλι τις αντοχές των κατοίκων των Φαρσάλων. Μια καταρρακτώδης βροχή, έπεσε με μανία σαν τον «Ιανό» στην καρδιά της άνοιξης, μουσκεύοντας ό,τι είχε απομείνει όρθιο. Η λάσπη και η υγρασία, έγιναν ο νέος εχθρός, προσθέτοντας δυσκολίες στην ήδη βεβαρημένη καθημερινότητα.
Ο Βασιλιάς επισκέπτεται τα Φάρσαλα
Τα Φάρσαλα επισκέφθηκαν ο Βασιλιάς Παύλος και ο Διάδοχος Κωνσταντίνος για να δουν τις ζημιές και να βοηθήσουν. Παρά τις έντονες πολιτικές αντιπαραθέσεις της εποχής, πλήθος κόσμου, ακόμη και όσοι δεν ανήκαν στο βασιλικό στρατόπεδο, συγκεντρώθηκαν για να τους χαιρετήσουν.
Ο Βασιλιάς επισκέπτεται τα Φάρσαλα
*Όσοι επιθυμούν να δουν εικόνες από εκείνη την εποχή, μπορούν να αναζητήσουν στο Εθνικό Οπτικό Ακουστικό Αρχείο (ΕΟΑ) με τη λέξη “σεισμοί Θεσσαλίας”. Παρόλο που το υλικό μπορεί να μην αντιστοιχεί πάντα στις εικόνες των Φαρσάλων, δίνει μια αίσθηση της καταστροφής και της ζωής μετά τον ισχυρό σεισμό του 1954.
*Οι φωτογραφίες αντλήθηκαν από την σελίδα στο Facebook: «Παλιές φωτογραφίες απ’ τα Φάρσαλα και τα γύρω χωριά»
Πηγή: Εφημερίδα Ελευθερία - Γ.Γ.