Η ιστορία του Μνημείου Εκτελεσθέντων της περιόδου 1946-1950 (ΔΣΕ) και 1941-1944 (ΕΑΜ-ΕΛΑΣ-ΕΠΟΝ), στο λόφο του Μεζούρλου στη Λάρισα

Η Κομματική Οργάνωση Φαρσάλων του ΚΚΕ με αφορμή την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου δημοσιεύει υλικό από την πρόσφατη εκδήλωση (17/10) για τα αποκαλυπτήρια του Μνημείου της Κεντρικής Επιτροπής του ΚΚΕ στο Μεζούρλο της Λάρισας σε έκταση της Δημοτικής Αρχής της πόλης που παραχώρησε ομόφωνα το Δημοτικό Συμβούλιο.

Η ανέγερση του Μνημείου εντάσσεται στη διαχρονική προσπάθεια του Κόμματος να συμβάλει στην καταγραφή της Ιστορίας της χώρας μας, της Ιστορίας των αγώνων του επαναστατικού λαϊκού κινήματος, στην καταγραφή της ιστορικής αλήθειας.

Μετά την Απελευθέρωση της χώρας τον Οκτώβρη του 1944 από το ΕΑΜ – ΕΛΑΣ, ξεκίνησε ένα βίαιο πογκρόμ διώξεων των ΕΑΜιτών και συμπαθούντων αγωνιστών, δηλαδή της τεράστιας πλειοψηφίας του ελληνικού λαού εκ μέρους της αστικής εξουσίας, των τότε μηχανισμών της, φανερών και κρυφών. Η τρομοκρατία εντείνεται όλη αυτή την περίοδο, που έμεινε στην Ιστορία ως «Λευκή Τρομοκρατία».

Μετά τις εκλογές της 31ης Μάρτη 1946 και το νόθο δημοψήφισμα της 1ης Σεπτέμβρη 1946 για την επιστροφή του βασιλιά, η κρατική καταστολή θωρακίζεται ακόμα περισσότερο με το Γ’ Ψήφισμα (1946), που ψηφίζεται στις 18 Ιούνη του 1946.

Το άρθρο 1 καθορίζει την ποινή του θανάτου, το άρθρο 5 καθορίζει την τιμωρία για συμμετοχή σε διαδηλώσεις, το άρθρο 9 παρέχει στην αστυνομία απόλυτο δικαίωμα να ενεργεί μέρα και νύχτα, σε πόλεις και χωριά, να συλλαμβάνει όποιον θέλει, να κάνει έρευνα και διώξεις. Το άρθρο 12 καθορίζει τη δράση των στρατοδικείων, που είναι υπεράνω δικαστηρίων και εφετείων.

Βάσει αυτού και με βασιλικό διάταγμα, συγκροτούνται 25 Εκτακτα Στρατοδικεία. Από το Εκτακτο Στρατοδικείο της Λάρισας περνάνε πολλές εκατοντάδες κομμουνιστές, αγωνιστές.

Ετσι, στον Λόφο του Μεζούρλου εκτελέστηκαν τα έτη 1946-1950 περίπου 450 κομμουνιστές, μαχητές του ΔΣΕ και άλλοι αγωνιστές. Στον χώρο αυτό έγιναν εκτελέσεις και 41 τουλάχιστον αγωνιστών την περίοδο 1941-’44, δηλαδή τον καιρό της γερμανικής Κατοχής. Νέοι άνθρωποι, οικογενειάρχες, στρατιώτες, αλλά και γυναίκες, μικρά κορίτσια, ακόμη και έγκυες.

Ήταν λοιπόν η εκπλήρωση ενός χρέους και η απόδοση μιας οφειλόμενης τιμής στους περίπου 500 κομμουνιστές και άλλους αγωνιστές που εκτελέστηκαν εκεί την περίοδο 1941 – 1950, αλλά μαζί και μια υπόσχεση ότι ο αγώνας για την κατάργηση της εκμετάλλευσης θα συνεχιστεί, ότι «οι μέρες που λαχτάρησαν» οι ήρωες του κινήματός μας «θα ‘ρθουν».

Δείτε εδώ βίντεο:

Μεταξύ των χιλιάδων ανθρώπων κάθε ηλικίας, εκπροσώπους θεσμών και φορέων που συμμετείχαν στην εκδήλωση, ιδιαίτερη ήταν η παρουσία συγγενών των εκτελεσμένων. Δείτε εδώ βίντεο: https://youtu.be/ddTaR2Nf_nM

Με συγκίνηση  και δάκρυα στα μάτια πλησίαζαν στο μνημείο για να αφήσουν λίγα λουλούδια, να διαβάσουν τα ονόματα των εκτελεσμένων, να βρουν ανάμεσά τους τους δικούς τους ανθρώπους. Πολλοί από τους συγγενείς συνέβαλαν σημαντικά στην προσπάθεια των Κομματικών Οργανώσεων να συγκεντρώσουν τα ονόματα, τις ηλικίες, μια σειρά στοιχεία για όσους «πότισαν» με το αίμα τους την περιοχή.

Ήταν εκεί ο γλύπτης Αντώνης Μυρωδιάς, η αρχιτέκτονας μηχανικός Κέλλυ Παπαϊωάννου που σχεδίασε το μνημείο, καθώς και όλοι όσοι κοπίασαν εθελοντικά για την ανέγερσή του. Στο τέλος της εκδήλωσης δόθηκε σε όλους για την προσφορά τους, η έκδοση-λεύκωμα «Απόστολος Μουσούρης, Φωτογραφίζοντας τον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας», του εκδοτικού «Σύγχρονη Εποχή», καθώς και αναμνηστικό της Κεντρικής Επιτροπής.

Ξεχωριστή ήταν η παρουσία της νεολαίας, αναδεικνύοντας τη συνέχεια του αγώνα για την κατάργηση της εκμετάλλευσης, ενώ το δικό τους «παρών» στην εκδήλωση έδωσαν αγωνιστές και απόγονοι αγωνιστών του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας και της ΕΑΜικής Αντίστασης, ανταποκρινόμενοι στο κάλεσμα της ΠΕΑΕΑ-ΔΣΕ και κρατώντας τα λάβαρα των Παραρτημάτων της. Διαμορφώθηκε ένα κλίμα βαθιάς συγκίνησης αλλά και αγωνιστικής ανάτασης στους συμμετέχοντες.

Δείτε εδώ βίντεο:

Η εκδήλωση ξεκίνησε με χαιρετισμό του Γιώργου Χαρίτου, Γραμματέα της ΤΕ Λάρισας και μέλους της ΚΕ του ΚΚΕ και αμέσως μετά στην ομιλία του ο ΓΓ της ΚΕ του ΚΚΕ Δημήτρης Κουτσούμπας σημείωσε μεταξύ άλλων: «Τιμάμε όλους τους επώνυμους και ανώνυμους ήρωες που έπεσαν στα πεδία των μαχών, που εκτελέστηκαν, βασανίστηκαν, εξορίστηκαν, κατέθεσαν ολόκληρη τη ζωή τους στον αγώνα για να ξημερώσει ένα καλύτερο μέλλον για τις νέες γενιές».

Δείτε εδώ ολόκληρη την ομιλία:

Στη συνέχεια ο ΓΓ κατέθεσε στεφάνι στο Μνημείο.  Ιδιαίτερα συγκινητική η στιγμή που παραδόθηκε στον Δ. Κουτσούμπα, για το Αρχείο του Κόμματος, ένας κάλυκας που βρέθηκε στο σημείο κατά τη διάρκεια των εργασιών για την ανέγερση του Μνημείου. Αργότερα, ακολούθησε μουσικό πρόγραμμα με τη Ρίτα Αντωνοπούλου και το Μανόλη Ανδρουλιδάκη.  Τραγούδια του Θεοδωράκη, του  Μικρούτσικου  και αντάρτικα συγκίνησαν αλλά ανέβασαν και την αγωνιστική διάθεση. Με τον «Μικρόκοσμο» του Θάνου Μικρούτσικου ξεκίνησε το πρόγραμμα ενώ  ολοκληρώθηκε  με τη Διεθνή και τον κόσμο όρθιο να τραγουδά μαζί με τους καλλιτέχνες: «Εμπρός της γης οι κολασμένοι». Οι υψωμένες γροθιές ήταν η εγγύηση ότι η θυσία τους δεν πήγε χαμένη, θα γίνει «λίπασμα» για τους επόμενους αγώνες, για μια κοινωνία χωρίς εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο.

Δείτε εδώ ολόκληρο το μουσικό πρόγραμμα:

Το μήνυμα στο τέλος της εκδήλωσης  ήταν ξεκάθαρο: Το παράδειγμά τους μας εμπνέει, μας συνεγείρει, δεν τους ξεχνάμε, ζουν στις καρδιές και στους αγώνες μας: Όρθιοι και αλύγιστοι! Η παλικαρίσια στάση τους, το υψηλό τους φρόνημα διδάσκει, φρονηματίζει, μας δίνει κουράγιο, αντοχή στις δυσκολίες, στην πάλη για το σήμερα και το αύριο της εργατικής τάξης και του λαού μας.