Αναγεννιέται το Πυργόσπιτο των Φαρσάλων

Ένα πραγματικό στολίδι για το Δήμο Φαρσάλων, αλλά και την ευρύτερη περιοχή, αποτελεί η στερέωση και αποκατάσταση του Πύργου Καραμίχου στα Φάρσαλα, καθώς οι εργασίες ολοκληρώθηκαν στο μεγαλύτερο μέρος τους και πλέον είναι έτοιμο για την εκπόνηση της Μουσειολογικής και Μουσειογραφικής μελέτης που έχει ως σκοπό την διαμόρφωση του Πύργου Καραμίχου, σε ένα κέντρο ψηφιακής φωτογραφίας της νεότερης τοπικής ιστορίας. Ο Πύργος μετά τον μεγάλο σεισμό του 1954 στους Σοφάδες, που επηρέασε και την περιοχή μας προκαλώντας μεγάλες ζημιές και στα Φάρσαλα, παρέμεινε χωρίς ενοίκους και σχεδόν έτοιμος να καταρρεύσει, πριν ξεκινήσει η διάσωσή και αποκατάσταση του, σώζοντας μαζί ένα αρχιτεκτονικό κομμάτι της πόλης και ένα κομμάτι της τοπικής ιστορίας της.

Σύμφωνα με την αρχαιολόγο Βασιλική Νούλα πρ.συνεργάτιδα του πρ. Δημάρχου Φαρσάλων Άρη Καραχάλιου, σε ιστορικά στοιχεία για τον Πύργο αλλά και για τους ενοίκους της που είχε συλλέξει και αναφέρονται στην σελίδα του Δήμου Φαρσάλων, αλλά και στα πρακτικά του πρώτου συνεδρίου “Ο Πύργος Καραμίχου – Ένα τυπικό Οθωμανικό Πυργόσπιτο στην καρδιά των Φαρσάλων”, σημειώνονται τα εξής: πρόκειται για ένα πύργο της Οθωμανικής περιόδου και για το μοναδικό σωζόμενο Πύργο στην πόλη των Φαρσάλων και στην ευρύτερη περιοχή, o οποίος μετασκευάστηκε σε διάφορες φάσεις από τους μεταγενέστερους ενοίκους του. Είναι κτισμένος στην παλιά Οθωμανική συνοικία “Μοιροχώρι” των Φαρσάλων, εντός μικρού και ακανόνιστου οικοπέδου που το εμβαδόν του δεν ξεπερνά τα 215 μ2 και δεσπόζει επιβλητικό στο πρανές έδαφος της περιοχής του Αγίου Γεωργίου, με ελεύθερη θέα προς όλες τις πλευρές. Πρόκειται για ένα από τα πιο αξιόλογα δείγματα της κοσμικής αρχιτεκτονικής της Οθωμανικής περιόδου, που λόγω του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει από αρχιτεκτονικής άποψης, έχει κηρυχθεί ιστορικό διατηρητέο μνημείο και ανήκει στην ιδιοκτησία του Δήμου Φαρσάλων. Αξίζει να αναφερθεί επίσης ότι ο Πύργος Καραμίχου είναι ενδιάμεσο έργο πολιτιστικής διαδρομής του Δήμου Φαρσάλων, που συνδέει τις Πηγές του Απιδανού – σημείο που βαπτίστηκε ο Ομηρικός Αχιλλέας, από τη Θέτιδα – προς την Ακρόπολη της αρχαίας Φαρσάλου. 

Η Ανατολική πλευρά του Πύργου Καραμίχου (πριν)

 

Η Ανατολική πλευρά του Πύργου Καραμίχου (σήμερα)

ΟΙ ΙΔΙΟΚΤΗΤΕΣ

Η οικογένεια Καραμίχου ήταν τουλάχιστον τριών γενεών Φαρσαλινοί πριν ο Σωτήρης Καραμίχος αγοράσει τον Πύργο από την οικογένεια Πανταζή, το 1931. Η καταγωγή της οικογένειας είναι βλάχικη και εντοπίζεται στο Στεφάνι Ασπροποτάμου, ενώ τα μέλη της ασχολούνταν με την κτηνοτροφία. Εκεί η οικογένεια είχε μεγάλο αρχοντικό και μετά από την εγκατάστασή της στα Φάρσαλα, χρησιμοποιούταν ως παραθεριστική κατοικία.

Ο Σωτήρης Καραμίχος ήταν ο νεότερος γιος του Δημητρίου Καραμίχου, που διέθετε συνολικά πέντε γιους και μία κόρη. Οι δύο μικρότεροι γιοι της οικογένειας, ο Κωνσταντίνος και ο Σωτήριος ήταν αυτοκινητιστές και διέθεταν οκτώ λεωφορεία. Ο δε Σωτήριος, υπήρξε ο πρώτος που έφερε ταξί στη Θεσσαλία. Ο Σωτήρης Καραμίχος πέθανε από τύφο το 1942, σε ηλικία 36 ετών (φημολογείται ότι η επιδημία τύφου ξέσπασε στα Φάρσαλα εξαιτίας ενός πτώματος βρέφους που ρίχτηκε στη δεξαμενή ύδρευσης. Το βρέφος ήταν ο καρπός παράνομης σχέσης μιας Φαρσαλινής κοπέλας με έναν Ιταλό). Ο Σωτήρης Καραμίχος αγόρασε τον Πύργο το 1931 από την οικογένεια Πανταζή, που σύμφωνα με μαρτυρία του απογόνου της, Γεώργιο Βασιλείου Παπαδημητρίου, πρέπει να είχε στην κατοχή της τον Πύργο ήδη το 1881. Η αναζήτηση του ιδιοκτησιακού καθεστώτος του οικήματος, πριν από την περίοδο αυτή, στάθηκε ατελέσφορη, γεγονός ότι το κτήριο βρισκόταν στην καρδιά της τουρκικής συνοικίας «Μοιροχώρι», και οδηγεί στο συμπέρασμα, σχεδόν χωρίς επιφυλάξεις, ότι ο αρχικός ιδιοκτήτης ήταν Τούρκος.

Η οικογένεια Πανταζή ήταν γηγενής στα Φάρσαλα και μέλη της ασχολούνταν με ζωεμπόριο. Το 1943 η οικογένεια Σωτηρίου Καραμίχου εγκατέλειψε οριστικά τον Πύργο, που παρέμεινε κλειστός έως το 1945 οπότε τον ενοικίασε η οικογένεια Σίμου. Αυτή παρέμεινε εκεί έως το σεισμό του 1954. Έκτοτε ο Πύργος παρέμεινε κλειστός και τα τελευταία χρόνια παντελώς εγκαταλειμμένος.

Η Βορειοδυτική πλευρά του Πύργου Καραμίχου (πριν)

Η Βορειοδυτική πλευρά του Πύργου Καραμίχου (σήμερα)

Η Βορειοδυτική πλευρά του Πύργου Καραμίχου (σήμερα)

Η ΠΟΡΕΙΑ ΤΩΝ ΕΡΓΑΣΙΩΝ

Η πρόταση υποβλήθηκε τον Ιούνιο του 2016 από την πρ. δημοτική αρχή του πρ. Δημάρχου Φαρσάλων Άρη Καραχάλιου και εντάχθηκε σε πρόγραμμα του ΕΣΠΑ του Υπουργείου Οικονομίας και Ανάπτυξης, σχεδόν ένα χρόνο μετά τον Μάιο του 2017. Ακολούθησε ο διαγωνισμός τον Μάρτιο του 2018. Προηγήθηκαν όμως διεργασίες και ενέργειες που ξεκίνησαν από το 2012 και διήρκησαν περισσότερα από εφτά χρόνια, το έργο συμβασιοποιήθηκε τελικά τον Ιούνιο του 2019 με τίτλο “Στερέωση και αποκατάσταση του Πύργου Καραμίχου στα Φάρσαλα”.

*Οι αρχικές διεργασίες αγοράς του Πύργου Καραμίχου από τους ιδιοκτήτες του, ξεκίνησαν επί Δημαρχίας του αείμνηστου Αχ. Γκουντόπουλου και ευοδώθηκαν επί Δημαρχίας Μαρίας Ίφου.

Ο προϋπολογισμός του έργου αρχικώς ήταν σε 303.000 € και δόθηκε έκπτωση από τον ανάδοχο 55,33%, επί του συνολικού προϋπολογισμού του έργου, με το συμφωνητικό εκτέλεσης έργου να ανέρχεται σε 109.153,40 ευρώ πλέον Φ.Π.Α. Οι εργασίες του Πύργου Καραμίχου τελείωσαν, στο μεγαλύτερο μέρος τους, από τον ανάδοχο εργολάβο και την τωρινή δημοτική αρχή του Δημάρχου Φαρσάλων Μάκη Εσκίογλου τον Δεκέμβριο του 2020. Απομένει από την τεχνικη υπηρεσία η εκπόνηση μελέτης που αφορά την διαμόρφωση του περιβάλλοντος εξωτερικού χώρου και η πρόσβαση προς τον Πύργο Καραμίχου.

Η Νότια πλευρά του Πύργου Καραμίχου (σήμερα)

Η Βορειοδυτική πλευρά του Πύργου Καραμίχου (σήμερα)

Αναμένεται επίσης, όπως αναφέρει η Άννα Φλωρά ειδική συνεργάτιδα σε θέματα πολιτισμού του Δημάρχου Φαρσάλων Μάκη Εσκίογλου, η εκπόνηση της Μουσειολογικής και Μουσειογραφικής μελέτης, που έχει ως σκοπό την διαμόρφωση του Πύργου Καραμίχου σε ένα κέντρο ψηφιακής φωτογραφίας της νεότερης τοπικής ιστορίας. Η έκθεση θα αναπτύσσεται από φωτογραφικά και ηχητικά τεκμήρια της ιστορίας της πόλης. Επίσης, προτείνεται η συνδυαστική χρήση ήχου εικόνας και αφήγησης, παράλληλα με το στοιχείο της δραματοποίησης και της ευέλικτης χρήσης των χώρων. Σκοπός του Δήμου Φαρσάλων είναι να ενταχθεί το μνημείο σε μια πολιτιστική διαδρομή που θα απευθύνεται στον ερευνητή, στον επισκέπτη και ταυτόχρονα να ενεργοποιεί πολιτιστικά τους κατοίκους της πόλης μας. Ακόμα αναμένεται εντός του 2021 – και εφόσον ξεκινήσει η λειτουργία του – να πραγματοποιηθεί στον Πύργο Καραμίχου περιοδική έκθεση για τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.

Πηγή: Εφημερίδα Ελευθερία - Γ.Γ.