Τις ημέρες αυτές, παράλληλα με τις εξελίξεις στα μέτωπα του κορονοϊού και της Τουρκίας, λαμβάνει χώρα μία πραγματική μεταρρύθμιση. Μια μεταρρύθμιση για ένα κράτος σοβαρότερο, ισχυρότερο και ασφαλέστερο. Σε όλους τους τομείς: στεριά, θάλασσα, αέρα και … Διαδίκτυο! Όπως ακριβώς υποσχέθηκε και υλοποιεί η παρούσα Κυβέρνηση.
Ψηφίζεται ο Κώδικας Ψηφιακής Διακυβέρνησης, ένα εμβληματικό νομοσχέδιο του Υπουργείου Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έκτασης 232 άρθρων. Αποτελεί την αναγκαία συνέχεια του νόμου για το Επιτελικό Κράτος, του πρώτου νόμου που ψήφισε η σημερινή Κυβέρνηση μετά την ανάληψη των καθηκόντων της και «ναυαρχίδα» στη μάχη κατά της γραφειοκρατίας και υπέρ της διαφάνειας, που ηγείται ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Υπουργός Επικρατείας. Γ. Γεραπετρίτης.
Το εν λόγω νομοσχέδιο ακολουθεί μια σειρά ήδη υλοποιημένων μέτρων της Κυβέρνησης για την ψηφιακή εξυπηρέτηση του πολίτη, την ψηφιακή έκδοση πιστοποιητικών του Δημοσίου, την Ενιαία Ψηφιακή Πύλη, κλπ., θέτοντας τις στρατηγικές κατευθύνσεις για το ψηφιακό μέλλον της Ελλάδας. Στις βασικές καινοτομίες του Κώδικα Ψηφιακής Διακυβέρνησης συγκαταλέγεται αυτό ακριβώς που υπονοεί ο τίτλος του, δηλαδή η ενοποίηση σε ένα κείμενο όλης της βασικής νομοθεσίας είκοσι και πλέον ετών αναφορικά με την ψηφιακή διακυβέρνηση- επικαιροποιώντας τις σχετικές διατάξεις όπου αυτό είναι αναγκαίο.
Ακόμα, εισάγει καινοτομίες για την άμεση και ασφαλή επικοινωνία του πολίτη με το Δημόσιο, με ψηφιακά μέσα, χωρίς την παρεμβολή κάποιου γκισέ δημόσιας υπηρεσίας. Έτσι, μέσω της Ενιαίας Ψηφιακής Πύλης, ο πολίτης μπορεί να αιτείται ηλεκτρονικά την έκδοση δημοσίων εγγράφων και να τα λαμβάνει, πάλι ηλεκτρονικά, στην ψηφιακή θυρίδα του, που τηρείται στην Ενιαία Ψηφιακή Πύλη.
Επίσης, νομοθετείται ο Προσωπικός Αριθμός του πολίτη ως αριθμός υποχρεωτικής επαλήθευσης της ταυτότητας των φυσικών προσώπων στις συναλλαγές τους με τους φορείς του δημόσιου τομέα. Με την καθιέρωση του προσωπικού αριθμού γίνεται μια μεγάλη τομή στη διαδικασία απλοποίησης και αυτοματοποίησης των διαδικασιών ταυτοποίησης του κάθε φυσικού προσώπου. Διευκολύνεται και απλοποιείται η διαλειτουργικότητα των διαφορετικών ψηφιακών συστημάτων του δημόσιου τομέα, δεδομένου ότι στο άμεσο μέλλον ο Προσωπικός Αριθμός θα αποτελεί τον μοναδικό αριθμό που θα καλείται να χρησιμοποιεί ο κάθε πολίτης για τη συντριπτική πλειονότητα των συναλλαγών του με δημόσιους φορείς. Μείωση χρόνου συναλλαγής με το Δημόσιο, εξοικονόμηση πόρων, αλλά και πλήγμα στη διαφθορά, καθώς τα σημεία προσωπικής επαφής και διαμεσολάβησης ολοένα και μειώνονται.
Εντούτοις, το εν λόγω νομοσχέδιο δεν καταγίνεται μόνο με τη νομοθέτηση ψηφιακών εργαλείων για τον πολίτη που έπρεπε να έχουν εφαρμοστεί εδώ και μία δεκαετία, αλλά συμπορεύεται με τις σύγχρονες ψηφιακές εξελίξεις, την Ευρωπαϊκή Ψηφιακή Στρατηγική, τη Στρατηγική για τα Δεδομένα, την Ψηφιακή Οικονομία, κλπ. ενσωματώνοντας στο εθνικό δίκαιο δύο ευρωπαϊκές οδηγίες οι οποίες αφορούν σε δύο κομβικά ζητήματα: την ψηφιακή προσβασιμότητα και τα ανοιχτά δεδομένα.
Έτσι, νομοθετείται ρητά ότι «Οι φορείς του δημόσιου τομέα οφείλουν να χρησιμοποιούν ηλεκτρονικό τρόπο επικοινωνίας με φυσικά ή νομικά πρόσωπα και νομικές οντότητες» (άρ.34), ενώ οι ιστότοποι και οι εφαρμογές για φορητές συσκευές των οργανισμώντου δημόσιου αναβαθμίζονται για την ενίσχυση της προσβασιμότητας από του χρήστες, ιδίως άτομα με αναπηρίες.
Ως προς τα (ανοιχτά) δεδομένα η συζήτηση είναι μεγάλη. Δεν είναι τυχαία η φράση ότι «τα δεδομένα είναι το νέο νόμισμα». Ο όρος ανοιχτά δεδομένα αφορά ιδίως τα δεδομένα που δημιουργούνται από δημόσιους φορείς και, συνήθως, μπορούν να επαναχρησιμοποιηθούν, όπως: γεωγραφικές πληροφορίες, στατιστικά, καιρός, αποτελέσματα ερευνών κ.λπ. Ο σκοπός της ευρωπαϊκής και, πλέον, εθνικής πολιτικής είναι η παραγωγή αξίας για την οικονομία και την κοινωνία μέσα από την επαναχρησιμοποίηση αυτών των δημόσιων δεδομένων για τη δημιουργία πχ καινοτόμων προϊόντων και εφαρμογών στους τομείς της υγείας και της μετακίνησης, την εξέλιξη νέων τεχνολογιών όπως η Τεχνητή Νοημοσύνη, αλλά και την ενίσχυση της διαφάνειας και της λογοδοσίας στον δημόσιο βίο.
Όπως και στα εθνικά μέτωπα, έτσι και στο μέτωπο της γραφειοκρατίας, ο «πόλεμος» γίνεται με «έξυπνα», ψηφιακά μέσα. Και αυτή η Κυβέρνηση φαίνεται ότι κερδίζει όλες τις μάχες.
Από την Αθηνά Σιαφαρίκα*
* Η Αθηνά Σιαφαρίκα είναι δικηγόρος,
πολιτευτής Ν. Λάρισας, ΝΔ.