Ο κόσμος «δεν έγινε πιο ασφαλής»: οι δείκτες του ρολογιού της Αποκάλυψης, που από το 1947 συμβολίζει ένα επικείμενο γεγονός κατακλυσμιαίας σημασίας για τον πλανήτη, διατηρήθηκαν στα 100 δευτερόλεπτα από τα μεσάνυχτα, από το μοιραίο για τον κόσμο χτύπημα, καθώς δεν παρατηρήθηκε καμία βελτίωση στην παγκόσμια κατάσταση από το 2020 μέχρι σήμερα.
Οι κίνδυνοι που θέτουν τα πυρηνικά όπλα, η κλιματική αλλαγή και η πανδημία αυξήθηκαν την περασμένη χρονιά, κυρίως λόγω «ενός δυσλειτουργικού συστήματος πληροφόρησης που υπονομεύει τη λήψη λογικών αποφάσεων» σημειώνει η μη κυβερνητική οργάνωση Bulletin of the Atomic Scientists που διαχειρίζεται αυτό το συμβολικό ρολόι, μια αλληγορία της έκθεσης του ανθρώπου στους παγκόσμιους κινδύνους.
«Βρισκόμαστε μπλοκαρισμένοι σε μια επικίνδυνη περίοδο που δεν φέρνει ούτε σταθερότητα ούτε ασφάλεια» ανέφερε η καθηγήτρια Σάρον Σκουασόνι. «Το ρολόι της Αποκάλυψης συνεχίζει να επικρέμεται πάνω από τα κεφάλια μας, υπενθυμίζοντάς μας ότι είναι αναγκαίο να εργαστούμε για να διασφαλίσουμε έναν πλανήτη πιο ασφαλή και πιο υγιή», πρόσθεσε η πρόεδρος της ΜΚΟ, η Ρέιτσελ Μπρόνσον.
«Εάν η ανθρωπότητα θέλει να αποφύγει μια υπαρξιακή καταστροφή, που θα έσβηνε όλα όσα έχει βιώσει, οι ηγέτες πρέπει να κάνουν καλύτερη δουλειά για να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση, να λάβουν υπόψη τους την επιστήμη και να συνεργαστούν», τόνισε η Μπρόνσον.
Σε σύγκριση με τις προηγούμενες χρονιές, το θέμα της πληροφόρησης θεωρείται πλέον κρίσιμο από την οργάνωση.
Ο Χερμπ Λιν, ειδικός στην ψηφιακή ασφάλεια, σχολίασε ότι δεν αρκεί πλέον κανένα «λογικό επιχείρημα» για να μεταπείσει εκείνους που έχουν εδραιωμένες πεποιθήσεις οι οποίες προκαλούν «ρωγμές στην κοινή αντίληψή μας του τι είναι αληθές».
Σύμφωνα με το Bulletin of the Atomic Scientists, το 2021 δεν έφερε κάποια σημαντική αλλαγή για το κλίμα.
«Την περασμένη χρονιά (…) είχαμε τον θόλο της ζέστης πάνω από τη Βόρεια Αμερική, πυρκαγιές σε όλον τον κόσμο, ξηρασίες και πλημμύρες, αλλά αυτό δεν είναι παρά ένα δείγμα του τι περιμένουμε αν δεν μειώσουμε τις εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα στο μηδέν», εξήγησε ο Ρέιμοντ Ριερχάμπερτ, καθηγητής φυσικής στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης.
“Today, the members of the Science and Security Board find the world to be no safer than it was last year at this time and therefore has decided to set the #DoomsdayClock once again at 100 seconds to midnight.” – @RachelBronson1, Bulletin President & CEO https://t.co/oA31lHsPxL pic.twitter.com/RqHVezJ36Q
— Bulletin of the Atomic Scientists (@BulletinAtomic) January 20, 2022
Το Bulletin of the Atomic Scientists ιδρύθηκε το 1945 από τον Άλμπερτ Αϊνστάιν, τον Ρόμπερτ Οπενχάιμερ και άλλους επιστήμονες που εργάστηκαν στο σχέδιο Μανχάταν για την κατασκευή της πρώτης ατομικής βόμβας. Το επιστημονικό συμβούλιο της οργάνωσης αποτελείται κυρίως από Αμερικανούς καθηγητές πανεπιστημίου και ειδικούς σε θέματα περιβάλλοντος και πυρηνικής ασφάλειας.
Όταν «δημιουργήθηκε» το ρολόι της Αποκάλυψης έδειχνε 7 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα. Το 1991, με το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, οι δείκτες γύρισαν πίσω, στα 17 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα. Το 1953, το 2018 και το 2019 έδειχναν 2 λεπτά πριν από τα μεσάνυχτα.
Σύντομη ιστορία του τρομακτικότερου ρολογιού που φτιάχτηκε ποτέ
Έχει κάποια χρησιμότητα;
Το Ρολόι της Αποκάλυψης δεν έχει μείνει βέβαια απρόσβλητο στην κριτική που έχει διατυπωθεί εναντίον του και πολλοί έχουν καταφερθεί ενάντια στα πισωγυρίσματα των δεικτών του. Αλλά και στην ίδια την πιθανότητα της καταστροφής και των τρόπων υπολογισμού της.
Το 1,4% της ετήσιας πιθανότητας για πυρηνικό επεισόδιο, για παράδειγμα, μπορεί να φαίνεται αρκούντως ακριβές ως νούμερο, η εκτίμηση ωστόσο βασίζεται σε μια λίστα πιθανών παραγόντων και ελεύθερων συσχετίσεων, ισχυρίζονται οι φανατικοί πολέμιοι του Ρολογιού. Είναι σημαντικό βέβαια να έχουμε κατά νου πως το ρολόι δεν στοχεύει στην απόλυτη ακρίβεια.
Όπως είπαμε, είναι μια συμβολική κατασκευή για τα επίπεδα κινδύνου που διατρέχει η ανθρωπότητα σε πυρηνικούς πρωτίστως όρους και, όπως μας λένε οι επιστήμονες πίσω από τη λειτουργία του, ο σκοπός του είναι «να ενημερώνει το κοινό για απειλές αναφορικά με την επιβίωση και την ανάπτυξη της ανθρωπότητας». Δεν πρέπει να το εκλαμβάνουμε λοιπόν κυριολεκτικά…
Οι δείκτες της απειλής
Το Bulletin λαμβάνει πολλούς παράγοντες υπόψη του για τη ρύθμιση των δεικτών του Ρολογιού του: πυρηνικές απειλές, κλιματική αλλαγή, δείκτες βιο-ασφάλειας και βιολογικής τρομοκρατίας, ακόμα και επεισόδια κυβερνοπολέμου και εξελίξεις στην τεχνητή νοημοσύνη. Γι’ αυτό και οι δείκτες χοροπηδούν διαρκώς και απομακρύνονται ή πλησιάζουν τα μεσάνυχτα.
Το 1947, λόγου χάρη, απείχαμε 7 λεπτά από τα μεσάνυχτα λόγω του υψηλού κινδύνου μιας πυρηνικής σύρραξης. Το 1949 οι δείκτες κλείδωσαν στα 3 λεπτά, όταν η Σοβιετική Ένωση δοκίμασε την πρώτη δική της ατομική βόμβα!
Το 1952 οι δείκτες άγγιξαν το ιστορικό δίλεπτο από τα μεσάνυχτα, όταν οι ΗΠΑ δημιούργησαν τη βόμβα υδρογόνου.
Το 1963, όταν οι δοκιμές πυρηνικών στην ατμόσφαιρα πήραν τέλος, το Ρολόι πήγε στα 12 λεπτά, έπεσε όμως στα 3 λεπτά το 1984, όταν ο Ψυχρός Πόλεμος άγγιξε νέα υψηλά ιστορικά εδώ και χρόνια.
Όταν η ψυχροπολεμική πόλωση έληξε το 1991 με την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, ο κόσμος ξαλάφρωσε. Έτσι έκανε και το Ρολόι της Καταστροφής που πήγε στα 17 λεπτά από τη συντέλεια.
Το 2015 πάντως έπεσε στα 3 λεπτά πριν τα μεσάνυχτα, εξαιτίας του εκμοντερνισμού του πυρηνικού οπλοστασίου, της περίσσειας των πυρηνικών όπλων αλλά και των νέων υψηλών επιπέδων της υπερθέρμανσης του πλανήτη.
Το 2016 το ρολόι παρέμεινε σταθερό στα 3 λεπτά, καθώς οι κίνδυνοι που απειλούσαν την οικουμένη παραήταν πολλοί: τρομοκρατία, πυρηνικές απειλές, κυβερνοπόλεμος και κλιματική αλλαγή.
Πηγή: Με πληροφορίες από ant1news.gr