Στο Nέο Μοναστήρι το Πρωτοχρονιάτικο έθιμο “Καμήλες και Ντιβιτζήδες” (βίντεο)

Αναβίωσε για ακόμη μια χρονιά το Πρωτοχρονιάτικο έθιμο “Καμήλες και Ντιβιτζήδες”, στο Νέο Μοναστήρι Δομοκού.

15780902_10209641917058332_3985471299119031480_n

15826628_10209641905258037_1662405550768208535_n

Το συγκεκριμένο έθιμο έχει τις ρίζες του στην Αρχαιότητα και παραπέμπει στις γιορτές προς τιμή του Διονύσου, όπου οι πιστοί μεταμφιέζονταν και τιμούσαν τον θεό με σάτιρες και χορούς σε «ξέφρενους» ρυθμούς. Μετά την επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας, διαμορφώθηκε ανάλογα για να μπορέσει να διατηρηθεί. Θα μπορούσε να πρόκειται για το έθιμο των Μωμόγερων από το χωριό Λιβερά της ορεινής Τραπεζούντας – μόνο που πρόκειται για ένα άλλο έθιμο της Πρωτοχρονιάς, και έρχεται από την ανατολική Ρωμυλία.

15823089_10209641906058057_6899433935795683154_n

15825757_10209641909138134_7861120926127776042_n

Το δρώμενο Καμήλες και Ντιβιτζήδες (καμηλιέρηδες) είναι ένα από τα πιο γνωστά πρωτοχρονιάτικα έθιμα της ανατολικής Ρωμυλίας. Εξίσου διαδεδομένο είναι στον Πόντο, τη Μικρά Ασία, τα Βαλκάνια, και σε χώρες όπως η Ρουμανία, η Ουγγαρία και η Σλοβενία. Εμφανίζεται ως μεταμφίεση τελετουργικού χαρακτήρα με «αόριστη γονιμοποιητική σημασία», όπως γράφει ο Βάλτερ Πούχνερ.

15822806_10209641918858377_7321341991253038511_n

15823654_10209641912418216_4902830988978794206_n \15823280_10209641913578245_5170569191786239105_n

Οι ντιβιτζήδες ντύνονται με προβιές και φορούν στο κεφάλι το καούκι που είναι καπέλο και μάσκα μαζί, είναι φτιαγμένο από «κιτσιά» (αρνίσιο μαλλί), στολισμένο με καθρεφτάκια (για τον ξορκισμό των πνευμάτων) και πολύχρωμες κορδέλες. Στη θέση των δοντιών έχουν «αρμάθες» από ξερά φασόλια. Στη μέση και τα πόδια φορούν μικρά κουδουνάκια που δημιουργούν θόρυβο όταν χορεύουν ή τσακώνονται. Στα χέρια κρατούν το «τοπούζ’» (ξύλινο ρόπαλο) το οποίο χτυπούνε χάμω εκβιάζοντας, κατά κάποιον τρόπο, τη γονιμότητα της γης.

Η καμήλα είναι μια ξύλινη κατασκευή σκεπασμένη με «τσόλι» (υφαντό από τραγίσιο μαλλί), με έναν μακρόστενο λαιμό από προβιά, όπως και το κεφάλι της, με κρεμασμένα πολλά μεγάλα μπρούτζινα κουδούνια (τούτσα).

Δείτε ένα βίντεο από την Πρωτοχρονιάτικη εκδήλωση

Ο θόρυβος των κουδουνιών, καθώς η καμήλα κουνιέται, συντελεί στο ξύπνημα της φύσης από τη χειμωνιάτικη νάρκη.

Η καμήλα στερεώνεται με ζωνάρια δεμένα σταυρωτά πάνω στο ανθρώπινο σώμα και ζυγίζεται με τέχνη για να μη γέρνει και κουράζει τον «καμιλτζή». Οι ντιβιτζήδες, η καμήλα, ο γκαϊντατζής ή ο φιουρτζής (παίζει φλογέρα) συνοδεύουν την παραμονή της Πρωτοχρονιάς τις σάρτες (χορωδίες) από σπίτι σε σπίτι.

Το πρωτοχρονιάτικο δρώμενο «Καμήλες και Ντιβιτζήδες» στο Νέο Μοναστήρι Δομοκού, το 1980 (φωτ.: αρχείο Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων)

Το πρωτοχρονιάτικο δρώμενο «Καμήλες και Ντιβιτζήδες» στο Νέο Μοναστήρι Δομοκού, το 1980 (φωτ.: αρχείο Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων)

photos: Vicky Hioureas

Με πληροφορίες από pontos-news.gr